Hiển thị chân dung Thiên Chúa

HIỂN THỊ CHÂN DUNG THIÊN CHÚA      

(CN II.MC-B) 

Trong sách Thánh Kinh Tân Ước, bài Tin Mừng Chúa nhật II Mùa Chay năm B (Mc 9, 2-10) có tiêu đề “Đức Giê-su biến đổi hình dạng”. Cùng chủ đề, Thánh sử Mat-thêu (Mt 17, 1-8) và Thánh sử Lu-ca (Lc 9, 28-36) đều ghi là “Đức Giê-su hiển dung”. Tuy nhiên, khi trình thuật, cả 3 Thánh sử đều viết là “Đức Giê-su biến đổi hình dạng” (Thánh Mac-cô viết: “Người biến đổi hình dạng trước mắt các ông. Y phục Người trở nên rực rỡ, trắng tinh, không có thợ nào ở trần gian giặt trắng được như vậy.”; Thánh Mat-thêu viết: “Rồi Người biến đổi hình dạng trước mặt các ông. Dung nhan Người chói lọi như mặt trời, và y phục Người trở nên trắng tinh như ánh sáng.”; Thánh Lu-ca viết: “Đang lúc Người cầu nguyện, dung mạo Người bỗng đổi khác, y phục Người trở nên trắng tinh chói loà.” Như vậy thì Đức Ki-tô hiển dung hay biến hình ?

Hiển dung là bày tỏ cái diện mạo thực (chân dung) ra một cách rõ ràng. Còn biến hình là thay đổi hình dạng. Đặt một giả thiết có người cắc cớ hỏi: “Đức Ki-tô đã sống 33 năm nơi trần thế, với một hình dạng bình thường là con bác thợ mộc Giu-se và bà Maria, cho đến khi tử nạn trên thập giá vẫn không thay đổi. Đó chẳng phải là chân dung của Người sao? Còn trên núi Ta-bo, Người chỉ biến đổi hình dạng trong chốc lát thì sao gọi là hiển dung được?” Thưc ra, vấn đề cũng không có gì là khúc mắc cả. Người biến đổi hình dạng thường ngày sang một hình dạng khác hẳn, rực rỡ hơn, chói loà hơn gấp bội, là Người muốn cho các môn đệ và mọi người biết ngoài bản tính loài người chứa trong thân xác phàm tục ra, Người còn một bản tinh nữa là bản tính Thiên Chúa.

Chân tướng sự vịêc là điều Người muốn công nhiên mạc khải: Chân dung của Người chính là dung mạo đích thực của Thiên Chúa. Nói cách cụ thể, trong cùng một Con Người là Đức Giê-su Ki-tô có 2 hình dạng: Dung mạo bình thường là bản tính loài người, còn chân dung – bản chất đích thực của Người – là bản tính Thiên Chúa. Nói Đức Giê-su “biến hình” là muốn nói Người đã biến đổi từ hình dạng bình thường của loài người sang hình dạng Thiên Chúa, còn nói “hiển dung” là muốn nói – qua việc biến đổi hình dạng bên ngoài – Người bộc lộ bản chất đích thực (hiển hiện chân dung) của Thiên Chúa ẩn kín bên trong. Như vậy cả 2 cách nói đều đúng, nhưng vì đây cũng là một dịp Thiên Chúa mạc khải  công trình cứu độ loài người, nên nói ”Đức Giê-su hiển dung” chính xác hơn.

Sự kiện mạc khải này đã có tác dụng cụ thể khiến các môn đệ – trong đó có thánh Phê-rô – hoảng sợ. Sự hoảng sợ lần này khác với lần được chứng kiến “Đức Giê-su đi trên mặt biển” (Mc 6, 45-52). Lần trước, thánh nhân còn bán tín bán nghi cho là mình gặp ma, thì lần này thánh nhân đã thực sự tin Thầy mình đích thị là Thiên Chúa, và chỉ có như thế Thầy mình mới hội kiến, đàm đạo với ông Mô-sê và ông Ê-li-a được. Khi Đức Giê-su Ki-tô từ hình dạng con người trần thế biến sang chân dung Thiên Chúa, thì tấm màn che phủ bí mật được mở ra (mạc khải – revelatio) qua Lời phán dạy của chính Thiên Chúa Ngôi Cha: "Đây là Con Ta yêu dấu, hãy vâng nghe lời Người" (Mt 9, 7). Hiển nhiên Đức Giê-su Ki-tô là Con Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật; điều đó đã giúp củng cố đức tin, đồng thời cũng chính là giúp biến đổi con người các môn đệ và nói chung là các Ki-tô hữu.

Nghe nói đến biến đổi hình dạng tự nhiên lại nghĩ tới vấn đề con người chỉ thích thay hình đổi dạng ở cái thế kỷ XXI này. Có đủ kiểu, đủ cách: Nào là giải phẫu thẩm mỹ, cấy da, ghép thịt, cắt mắt, kẻ môi, nhuộm tóc, rồi thì tô son trét phấn, tắm sữa đắp kem…, ấy là chưa kể thời trang nọ, mô đen kia, thậm chí còn thay đổi cả giới tính nữa… Nhiều, nhiều lắm những cách thức biến đổi hình dạng bên ngoài, nhưng dù  có thay đổi cả giới tính, thì trước sau “Mèo vẫn hoàn mèo”, con người vẫn là… loài người, không hơn không kém. Chỉ có Đức Giê-su Ki-tô mới có thể từ bản chất loài người, biến hình và hiển dung thành bản thể Thiên Chúa. Tuy rằng con người không thể nào biến đổi chân dung thành Thiên Chúa được, nhưng vẫn có thể biến đổi chân tướng nên giống với Thiên Chúa, bởi chính khi tạo dựng con người, Thiên Chúa đã làm theo hình ảnh Thiên Chúa (St 1, 27). Nói cách khác, con người vẫn rất có thể và rất nên biến đổi cõi lòng, biến đổi tâm hồn của mình, để trở nên đồng hình đồng dạng với Đức Giê-su Thiên Chúa.

Có một minh hoạ rất thật, rất cụ thể, rất sống động cho sự biến đổi này, đó chính là thánh Phao-lô với biến cố Damas (Cv 22, 6-11). Trải qua biến cố Damas, hình dạng thánh nhân vẫn không có gì thay đổi, nhưng chân tướng của ngài, bản chất của ngài đã biến đổi hoàn toàn. Thánh nhân đã cảm nhận được bản thân trở nên giống, trở nên đồng hình đồng dạng với Đức Ki-tô, đến nỗi phải thốt lên: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Ðức Ki-tô sống trong tôi” (Gl 2, 20). Như vậy, vấn đề đặt ra không phải là thay hình đổi dạng bên ngoài, mà chính là làm sao biến đổi được cõi lòng bên trong, canh tân được đời sống tâm linh. Bởi vì và trên hết, Mùa Chay phải là mùa các tín hữu “hãy xé lòng, chớ đừng xé áo” (Ge 2, 13). Đừng xé áo để mặc áo mới cho hợp thời trang, cho đúng mốt thời đại, mà cần phải xé lòng ra để rũ bỏ hết những tì ố, những xấu xa, tội lỗi, đồng thời đón nhận “luồng ánh sáng chói lọi” là chính Đức Giê-su Ki-tô đến để thanh tẩy tâm hồn, canh cải con người cũ, hầu trở nên con người mới, “đồng hình đồng dạng với Người" (Rm 8, 29).

Thông qua các lời tiên tri của các ngôn sứ, các lời rao truyền về sấm ngôn của Đức Chúa, Dân Chúa thời Cựu Ước mới chỉ được biết Con Một Thiên Chúa sẽ giáng trần cứu độ nhân loại, chưa được trực diện chứng kiến cuộc biến hình của Đức Giê-su, chưa được như ba môn đệ thân tín của Đức Ki-tô được trực tiếp nghe Lời Đức Chúa Cha phán: "Đây là Con Ta, người đã được Ta tuyển chọn, hãy vâng nghe lời Người!" (Lc 9, 36). Vậy mà Cựu Ước đã có lời nhắn nhủ: “Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa của anh em.” (Ge 2, 13). Đến như các Ki-tô hữu ngày nay thì không những được nghe lời tiên tri, tiên báo về Đấng Cứu độ Giê-su Ki-tô, mà còn được chính các môn đệ thân tín của Người tường thuật lại biến cố hiển dung của Con Thiên Chúa và nghe Lời phán dạy của Chúa Cha.

Rõ ràng là Dân Chúa ngày hôm nay được biết nhiều hơn Dân Chúa thời Cựu Ước; nhưng thử hỏi đã mấy ai dám mạnh dạn xé lòng hơn là xé áo? Kể ra thì con số những người dám “xé lòng” đã là con số khá nhiều, đó là các vị Tông đồ tiên khởi, và biết bao nhiêu vị hiển thánh – nhất là các thánh Tử vì Đạo – hiện đang được diễm phúc vui hưởng thành quả của hành động “xé lòng” trên Thiên quốc. Tuy nhiên, con số người chỉ thích “xé áo” vẫn là những con số nhiều hơn, áp đảo cả con số những kẻ biết “xé lòng”. Người ta chỉ thích xé áo để khoác vào người bộ áo sặc sỡ thế trần. “Cái áo không làm nên thầy tu” nhưng muốn có cái mác thầy tu để loè (hay “lừa”?) đời thì lại rất cần cái áo đó, để trục lợi về vật chất (khất thực, quyên góp tiền của), hãnh tiến về tinh thần (tín đồ o bế, xã hội trọng vọng).

Mùa Chay 2018 đã tới, xin hãy mạnh dạn bước vào Mùa-Chay-cuộc-đời trong hoang địa trần thế với quyết tâm như một lời đoan hứa: Tôi nhất định không khua chiêng gõ mõ khi cầu nguyện, không méo miệng ngoẹo đầu rầu rĩ khi ăn chay, không biểu ngữ khoa trương khi làm từ thiện, không sáo rỗng màu mè khi an ủi anh em, không hứa lèo hứa cuội khi hoà giải, không mặc áo thày tu khi mình không phải là tu sĩ, không đánh trống bỏ dùi, không tiền hậu bất nhất khi đòi đi theo Thầy Chí Thánh. Tất cả những thói hư tật xấu, tôi quyết tâm từ bỏ, như một lần nữa tôi tuyên xưng đức tin.

Ôi! Lạy Chúa! Con xin vâng nghe Lời Ngài, như lời Mẹ con hằng nhắc nhở: "Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo" (Ga 2, 6). Cũng chính vì “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi” (Tv 119). Con quyết không cầu xin cho con biến đổi hình dạng bên ngoài, mà con dốc lòng cúi xin Chúa thương ban cho con một trái tim mới, một thần trí mới, để con có đủ nghị lực và quyết tâm biến đổi tâm hồn con thành con người mới như lòng Chúa mong đợi. Ôi! Lạy Chúa! "Xin ban cho con một trái tim mới, để con yêu Chúa đến trọn đời. Xin ban cho con một thần trí mới, để con thi hành thánh ý Cha. TK: Xin rảy nước trong ngần để con sạch mọi vết nhơ. Xin đổi thay trái tim bao năm cằn khô sỏi đá. Xin đặt Thần Khí Chúa vào lòng chúng con. Xin ban tặng chúng con trái tim vẹn tuyền." (“Trái tim mới” – TCCĐ). Amen.

JM. Lam Thy ĐVD.