Phép rửa nhiệm màu

PHÉP RỬA NHIỆM MẦU               

  (CHÚA GIÊ-SU CHỊU PHÉP RỬA)

Lễ đăng quang là một buổi lễ tưng bừng và rất trang trọng đuợc tổ chức để giới thiệu một vị vua mới lên ngôi (tân vương). Nếu có thể gọi việc Chúa Cha giới thiệu Con yêu dấu của Người là Chúa Giê-su, trong dịp Người chịu phép rửa tại sông Gio-đan, thì quả thực việc giới thiệu quá giản dị. Một buổi lễ đăng quang của vua trần thế kéo dài cả ngày hay cả tuần lễ. Còn lễ đăng quang của Vua Giê-su được thánh sử Mát-thêu ghi lại vỏn vẹn trong hai câu Kinh Thánh (“Khi Đức Giê-su chịu phép rửa xong, vừa ở dưới nước lên, thì các tầng trời mở ra. Người thấy Thần Khi Thiên Chúa đáp xuống như chim bổ câu và ngự trên Người. Và có tiếng từ trời phán: “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người.” – Mt 3, 16-17). Tuy nhiên, ý nghĩa của sự kiện lại vô cùng sâu xa, vì nó không những mở đầu cho Triều Đại Thiên Chúa, mà còn giới thiệu Chúa Giê-su và sứ mệnh của Người trong triều đại ấy.

Bài Tin Mừng hôm nay (Mt 3, 13-17) trình thuật biến cố Đức Giê-su chịu phép rửa trên sông Gio-đan. Khi Người "chịu phép rửa xong, vừa ở dưới nước lên, thì các tầng trời mở ra. Người thấy Thần Khí Thiên Chúa đáp xuống như chim bồ câu và ngự trên Người. Và có tiếng từ trời phán: "Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người." Cùng một đề tài, sách Tin Mừng theo Thánh Lu-ca thì lại ghi: "có tiếng từ trời phán rằng: Con là Con của Cha; ngày hôm nay, Cha đã sinh ra Con. " (Lc 3, 22). Một thắc mắc nảy sinh: Đức Giê-su là Con Thiên Chúa, đã “sinh bởi Dức Chúa Cha từ trước vô cùng”, nay vâng lệnh Chúa Cha xuống thế làm người, đã hiện hữu trong một gia đình nơi một làng quê (Na-da-ret) ở một đất nước cụ thể (Do Thái) đã được 30 năm tuổi; vậy tại sao Chúa Cha lại phán là: ”hôm nay Cha đã sinh ra Con”?

Vấn đề này đã được chính Đức Giê-su dạy: "không ai có thể vào Nước Thiên Chúa, nếu không sinh ra bởi nước và Thần Khí.” (Ga 3, 5). Điều đó cho thấy Phép Rửa chính là một ân sủng của Thiên Chúa làm cho những ai được lãnh nhận thì như được “sinh ra một lần nữa”, hay nói khác hơn, đó là lúc con người được “tái sinh và đổi mới” trong Thánh Thần như lời thư của Thánh Phao-lô gửi tín hữu Ti-tô: “Không phải vì tự sức mình chúng ta đã làm nên những việc công chính, nhưng vì Thiên Chúa thương xót, nên Người đã cứu chúng ta nhờ phép rửa ban ơn Thánh Thần, để chúng ta được tái sinh và đổi mới.” (Tt 3, 5).

Phép rửa là phép thanh tẩy con người để trở nên con cái Thiên Chúa, nhưng Đức Giê-su đã là Con  Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật sự rồi, tại sao còn chịu phép rửa? Cái vướng mắc khó hiểu chính ở điểm này, và cũng chính vì thế nên Thánh Gio-an Tẩy Giả đã một mực từ chối, không dám làm phép rửa cho Người ("Chính tôi mới cần được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi! " – Mt 3, 14). Tuy nhiên, Đức Giê-su đã trả lời thẳng thắn: "Bây giờ cứ thế đã. Vì chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn đức công chính." (Mt 3, 15). Vấn đề mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng, vì đây chính là một minh hoạ cụ thể Đức Giê-su đã vâng phục tuyệt đối thánh ý của Thiên Chúa Cha xuống thế "sinh làm con một người đàn bà, và sống dưới Lề Luật, để chuộc những ai sống dưới Lề Luật” (Gl 4, 4-5).

Đức Giê-su chịu phép rửa là muốn chứng tỏ cho loài người hiểu là Người vâng lệnh Chúa Cha và đã làm người đời như bao người khác, thì Người cũng sẵn sàng giữ đúng lề luật để làm gương cho loài người ("Vì, Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành" – Mt 5, 18). Người đã tuyệt đối vâng phục thánh ý của Thiên Chúa Cha không những chỉ chịu phép rửa một lần, mà còn tới 2 lần: 3 năm sau phép rửa tại sông Gio-đan, Người lại chịu phép rửa một lần nữa ("Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất!" – Lc 12, 50). Lần này Đức Giê-su không chịu phép rửa bằng nước, mà bằng máu của Người. Nguời đã chính thức chịu phép rửa thay cho nhân loại bằng chính sinh mệnh của Người trên thập tự giá. Nói cách khác, Đức Giê-su đã lấy Máu của Người để rửa sạch tội lỗi cho nhân loại được tái sinh, đồng thời lấy Thịt của Người để nuôi dưỡng loài người trong đời sống mới.

Rửa là dùng nước để làm sạch, tẩy xoá đi những ô uế, dơ dáy. Việc dùng nước trong nghi thức Thanh Tẩy chỉ là tượng trưng, để cho loài người thấy bằng mắt và qua kinh nghiệm từng trải về việc làm sạch, sẽ hiểu được ý nghĩa sâu xa tiềm ẩn trong nghi thức ấy. Ý nghĩa chính của bí tích Thánh Tẩy là rửa sạch tâm hồn, tẩy xoá tội lỗi; vì thế, khi thực hành phép rửa là phải cầu xin Chúa Thánh Thần, bởi chính Thần Khí Chúa mới làm sạch được tâm hồn con người, như lời dạy của Thánh Gio-an Tẩy Giả: "Tôi, tôi làm phép rửa cho các anh trong nước để giục lòng các anh sám hối. Còn Đấng đến sau tôi thì quyền thế hơn tôi, tôi không đáng xách dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho các anh trong Thánh Thần và lửa" (Mt 3, 11). Chúa Thánh Thần chính là nguồn suối tẩy rửa nhơ uế, là ngọn lửa vừa để thiêu đốt những tì ố xấu xa, vừa là sức mạnh giúp con người trở nên can đảm, có nghị lực đối mặt với ba thù, đồng thời hun đúc tình yêu (lửa Mến) trong điều răn nền tảng "mến Chúa yêu người". Biểu tượng Chúa Thánh Thần là “Nước” và “Lửa” cũng là vì thế.

Như vậy, Đức Giê-su là Con Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật, còn chịu phép rửa (không chỉ một lần mà tới hai lần), huống hồ là loài người. Vì thế, người Ki-tô hữu khi được lãnh nhận phép rửa phải coi đó như một đặc ân – một hồng ân – Thiên Chúa ban cho. Hầu hết Ki-tô hữu đã được nhận phép rửa ngay từ khi sơ sinh (trừ một số tân tòng lãnh nhận khi đã trưởng thành, quen gọi là “trở lại Đạo”) và như thế là khởi đầu cho sứ vụ của mình – sứ vụ một ngôi sao Tình Yêu trong Giáo hội có trách nhiệm đem lại ánh sáng cho trần gian ("Chính anh em là ánh sáng cho trần gian... ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ, để họ thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời." – Mt 5, 14).

Từ khi Nguyên tổ phạm tội phải xa lìa Thiên Chúa, loài người sống trong đêm đen, coi như đã chết đi; nay được lãnh nhận phép Thánh Tẩy, tức là được sống lại làm con cái Thiên Chúa. Khi chịu phép rửa, người Ki-tô hữu nhận được sự sống mới, sự sống của ân sủng, sống hiệp thông với Thiên Chúa Ba Ngôi và cùng lúc coi hết mọi Ki-tô hữu là con cùng một Cha, là anh em cùng một nhà. Đó chính là một mầu nhiệm khai sinh con người mới trong đời sống mới, được chính Đức Giê-su Ki-tô uỷ thác sứ vụ rao giảng Lời Chúa, làm nhân chứng sống cho Tin Mừng Cứu Độ (”Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần” – Mt 28, 19).

Chỉ tiếc một điều, con người không ý thức được, nên đã coi phép rửa chỉ như là một nghi thức gia nhập của một tôn giáo (theo Đạo – ai chưa rửa tội thì chưa có Đạo, ai đã rửa tội rồi mới là người có Đạo). Vì thế, con người đã tự làm tắt đi sự sống mới, để đắm chìm trong hận thù ghen ghét, đố kỵ kiêu căng…, rồi đi đến tình trạng mà Kinh Thánh miêu tả như là “chết lần thứ hai”. Chết một lần vì tội Nguyên tổ, bây giờ lại chết lần thứ hai vì chính mình tự kết án mình, đến độ có thể nói loài người không chỉ giết Đức Ki-tô một lần trên thập giá, mà hàng ngày, hàng giờ vẫn tiếp tục đánh đòn, giết Người luôn mãi. Phải chăng vì thế mà Đức Giê-su là Con Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật, mà phải chịu phép rửa tới hai lần?

Hoá cho nên, nếu người Ki-tô hữu chịu phép rửa từ lúc sơ sinh, thì cần phải học để hiểu cho thật thấu đáo về bí tích Thánh Tẩy, còn nếu chịu phép rửa lúc trưởng thành (tân tòng), đã được giáo dục tường tận, thì lại càng cần phải tâm tâm niệm niệm về mầu nhiệm khai sinh bất tử này. Nói cách khác, phải hiểu và tin rằng bí tích Thánh Tẩy đã giúp con người bất toàn trở nên con cái thực sự của Thiên Chúa. Tắt một lời, dù ở vào trường hợp nào thì cũng vẫn cần, rất cần được các bậc sinh thành, các người đỡ đầu, cộng đoàn dân Chúa bồi dưỡng và phát triển nhận thức và nhất là đức tin về một bí tích tái sinh con người trong đời sống mới: bí tích Thánh Tẩy. Còn nữa, nếu đã coi bí tích Rửa Tội là dịp con người được sinh ra một lần nữa (tái sinh), thì xin đọc kỹ lời giảng sau đây của ĐTC Phan-xi-cô:

“Tôi tuyên xưng”, Câu này có nghĩa gì? Đó là một thuật ngữ trang trọng ám chỉ tầm quan trọng lớn lao của đối tượng, là Bí Tích Rửa Tội. Thực ra, khi thốt ra những lời này, chúng ta khẳng định căn tính thực sự của mình là con cái Thiên Chúa. Bí Tích Rửa Tội, theo một nghĩa nào đó, là thẻ căn cước của Ki-tô hữu, là giấy khai sinh của họ. Đó là việc được sinh ra trong Hội Thánh. Tất cả anh chị em đều biết ngày mình được sinh ra và mừng sinh nhật của mình phải không? Tất cả chúng ta đều mừng sinh nhật. Tôi xin đặt ra cho anh chị em một câu hỏi, mà tôi đã hỏi nhiều lần trước đây, nhưng tôi vẫn hỏi: Ai trong anh chị em nhớ ngày Rửa Tội của mình? Hãy giơ tay lên: có rất ít (và tôi không hỏi các Giám Mục để khỏi làm cho các ngài lúng túng...). Nhưng chúng ta hãy làm một việc ngày hôm nay nhé, khi anh chị em về nhà, hãy hỏi xem ngày anh chị em được rửa tội là ngày nào, hãy tìm, bởi vì đây là ngày sinh nhật thứ nhì của anh chị em. Ngày sinh nhật thứ nhất là ngày anh chị em được sinh ra đời và ngày sinh nhật thứ nhì là ngày anh chị em được sinh ra trong Hội Thánh. Anh chị em sẽ làm điều này chứ? Đó là một công tác để làm ở nhà: tìm ngày mà tôi được sinh ra trong Hội Thánh, và cảm tạ Chúa vì cửa Hội Thánh đã mở ra cho tôi trong ngày rửa tội. Đồng thời, Bí Tích Rửa Tội được gắn liền với đức tin vào ơn tha tội.” (bài Giáo Lý ĐTC. Phan-xi-cô ban hành ngày thứ tư 13/11/2013).

Lời dạy của vị Cha chung thật là ý nghĩa: Hãy coi ngày chịu phép Rửa Tội là ngày sinh lần thứ nhì. Như vậy thì chẳng phải là được tái sinh bởi Thần Khí Chúa đó sao? Cũng chẳng khác “Chúa Giê-su Ki-tô, Con Một Thiên Chúa, sinh bởi Ðức Chúa Cha từ trước muôn đời.” (Kinh Tin Kính), vậy mà khi Người chịu phép rửa trên sông Gio-đan, Đức Chúa Cha lại phán dạy: “Ngày hôm nay Cha đã sinh ra Con”, tức là Đức Giê-su lại được sinh ra lần thứ hai bởi Đức Chúa Cha. Quả thực, nhìn lại mình, người tín hữu mới nhận ra mình đã quên đi ngày được lãnh nhận Phép Rửa. Nếu có nhớ đến ngày đó thì cũng chỉ coi như một ngày bình thường như bao ngày khác, cũng chỉ coi những nghi thức trong ngày nhận Phép Rửa như một hình thức chứng thực rằng mình là kẻ có Đạo. Trong khi đó, thì lại luôn nhớ đến ngày sinh của mình, để rồi năm nào cũng lo tổ chức mừng sinh nhật trong niềm hân hoan và hãnh diện.

Ôi! Lạy Chúa! Cúi xin Chúa ban Thần Khí soi sáng cho con hiểu rõ rằng khi con được nhận Phép Rửa là lúc con được sinh ra lần thứ hai – không phải sinh ra trong đời – mà là sinh ra trong Hội Thánh Chúa. Ôi! “Lạy Chúa nhân từ, này dân Chúa đang hiệp lời cầu khẩn; nguyện xin Chúa dủ thương chấp nhận, để giúp chúng con biết nhìn thấy những việc phải làm và đủ sức thi hành trọn vẹn. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki-tô, Chúa chúng con. Amen.” (Lời nguyện nhập lễ lễ Chúa Giê-su chịu Phép Rửa).

JM. Lam Thy ĐVD