Hai mặt đời

HAI MẶT ĐỜI (CN LỄ LÁ)

Trong Tuần Thánh, Giáo Hội cử hành những mầu nhịêm cứu độ mà Chúa Ki-tô đã hoàn tất vào những ngày cuối cùng Người ở trần gian, từ lúc Người vào thành Giê-ru-sa-lem với tư cách là Đấng Mê-si-a đến cuộc Thương Khó hồng phúc và Phục Sinh vinh quang của Người. Bước vào Tuần Thánh là Chúa nhật Lễ Lá, Thánh Lễ hôm nay có phần mở đầu đặc biệt kỷ niệm việc Đức Giê-su vào thành Giê-ru-sa-lem và được tung hô, nhưng trọng tâm của Thánh Lễ là để tưởng niệm cuộc Thương khó của Chúa. Trong một Chúa nhật tưởng niệm hai mặt trái ngược nhau của cuộc đời đối xử với Đấng Cứu Độ: Ngày đầu tiên Chúa vào thành thì được dân và trẻ con Do Thái hát hò, tung hô vang lừng để đón chào Đấng Mê-si-a như một vị vua: "Hoan hô! Chúc tụng Đấng ngự đến nhân danh Đức Chúa! Chúc tụng triều đại đang tới, triều đại vua Đa-vít, tổ phụ chúng ta. Hoan hô trên các tầng trời!" (Mc 11, 9-10). Nhưng chỉ vài ngày sau đó, thì cũng vẫn đám đông ấy, mặt đằng đằng sát khí hô vang: "Đóng đinh nó vào thập giá! " (Mc 15,14).

Có một nhận định có vẻ khó hiểu và khắc nghiệt: “Chúa nhật Lễ Lá và Thứ sáu Tuần Thánh phản ánh trung thực cuộc sống của Ki-tô hữu”. Tuy nhiên, bình tâm mà suy xét sẽ thấy nhận định ấy tuy khó hiểu và khắc nghiệt, nhưng lại rất chính xác. Nói cách cụ thể thì Chúa nhật Lễ Lá và Thứ sáu Tuần Thánh phản ánh đúng thực chất tâm trạng con người (nói chung), và cách riêng là các Ki-tô hữu. Chúa nhật Lễ Lá dân chúng Do thái hoan hô, chúc tụng Chúa Ki-tô rất nồng nhiệt, bằng những lời lẽ tưởng chừng như chân thành nhất (“Hoan hô Con vua Đa-vít! Chúc tụng Đấng ngự đến nhân danh Đức Chúa! Hoan hô trên các tầng trời” – Mt 21, 9); vậy mà chỉ mấy ngày sau, cũng chính những người hoan hô ấy lại hò reo: "Đóng đinh nó vào thập giá!" Thậm chí khi Tổng trấn Phi-la-tô thấy không cứu vãn được tình thế, đã lấy nước rửa tay trước mặt đám đông mà nói: "Ta vô can trong vụ đổ máu người này. Mặc các người liệu lấy!" thì đám đông còn gào thét như thách thức: "Máu hắn cứ đổ xuống đầu chúng tôi và con cháu chúng tôi!" (Mt 27, 24-25). Hoan hô đó, và cũng đả đảo tức thì. Thế đấy!

Nhận đinh trên xem ra có vẻ khắc nghiệt thực sự; nhưng không xa sự thật chút nào. Cứ nhìn vào các Tông đồ tiên khởi thì đủ biết: Vì sao các ngài đi theo Đức Ki-tô?  Vì tin tưởng Người chính là vị cứu tinh cho cuộc đời của mình và các ngài luôn sẵn sàng tuyên xưng niềm tin ấy. Cụ thể như Phê-rô khi nghe Đức Ki-tô hỏi: "Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai?" thì tuyên xưng liền: "Thầy là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống" (Mt 16, 16) và khi nghe Thầy tiên báo sẽ chối Thầy, thì ngay lập tức khẳng định chắc nịch: "Dầu có phải chết với Thầy, con cũng không chối Thầy". Thực ra, cũng không chỉ có một mình Phê-rô đâu, mà "Tất cả các môn đệ cũng đều nói như vậy" (Mt 26, 35). Như vậy thì chẳng phải là hoan hô đó sao? Nhưng đến khi Thầy gặp nạn thì  "Bấy giờ các môn đệ bỏ Người mà chạy trốn hết" (Mt 26, 56), còn Phê-rô thì lẽo đẽo theo sau và chỉ cần một tớ gái nhà Cai-pha vặn hỏi đã vội vàng "Tôi thề là không biết người ấy" (Mt 26, 74) tới 3 lần. Bỏ trốn hết, chối Thầy như vậy thì có khác gì đả đảo?

Ngày xưa thì như thế, ngày nay hẳn là còn hơn thế nữa là cái chắc. Vâng, tôi vừa mới hùa theo đám đông "hoan hô" một ông tổng thống, nhưng khi thấy ông tổng thống đó thất thế, bị phía đối lập phản đối, hạ bệ, tôi lại thấy cũng đúng, và cũng "đả đảo" liền. Đấy mới chỉ là nói về những sự kiện hữu hình xảy ra trên bình diện xã hội loài người, riêng về mặt tâm linh thì cũng "sêm sêm" (same same) và còn vượt trội nữa là khác. Trong khi tôi vừa ở toà hoà giải ăn năn sám hối về những lỗi phạm của mình, mới chỉ bước khỏi toà vài bước nếu gặp chuyện trái ý thì ngay lập tức nổi đoá văng tục liền (dù có thể chưa văng thành lời nói trên miệng, thì cũng thầm thĩ trong lòng!), vừa mới rước lễ trong thánh lễ, ra khỏi nhà thờ gặp phải một "người bạn quấy rầy" thì lập tức biểu lộ "nộ khí xung thiên" ngay. Ở Việt Nam tuy có gần 130.000 người chấp nhận cái chết  chớ không chịu đả đảo Ki-tô (bước qua, đạp lên thánh giá, bỏ đạo), nhưng con số người sẵn sàng đạp lên thánh giá (chớ đừng nói chỉ bước qua), sẵn sàng gỡ bỏ bàn thờ để chưng hình lãnh tụ (đả đảo Giê-su, hoan hô lãnh tụ), sẵn sàng ghi vào sơ yếu lý lịch là "không tôn giáo"... thì không hiểu còn đông gấp bao nhiêu lần? Ngay đến cả những người bề ngoài thi rất siêng năng đi lễ, đọc kinh, cầu nguyện, nhưng chỉ cần một người nghèo khó (một hành khất chẳng hạn) đến "quấy rầy" thì ngay lập tức "Không có gì hết! Cút đi chỗ khác!" Than ôi ! "Ngày xưa Ta khát..., Ta đói..., Ta trần truồng... Ta đau yếu..., Ta ngồi tù..." thì ngươi đã đối xử với Ta như vậy đó! Vậy thì ai hoan hô, ai đả đảo? Hoan hô và đả đảo có cách xa nhau không?

Quả thật Lời Chúa "Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: "Lạy Chúa! lạy Chúa!" là được vào Nước Trời cả đâu!" (Mt 7, 21) chẳng xa sự thật chút nào. Vậy mà cảnh "ngôn hành bất nhất" vẫn tồn tại hoài, miệng thì không ngớt tung hô Chúa, nhưng trong lòng thì lạnh tanh, chẳng một chút cảm xúc. Thậm chí, ngoài miệng nói một đàng, trong lòng nghĩ một nẻo ("Bề ngoài thơn thớt nói cười, Mà trong nham hiểm giết người không đao" – "Kiều" – Nguyễn Du). Vừa mới hoan hô, tung hô Chúa nơi thánh đường, về tới khu xóm đã hiềm khích, đố kỵ, ghen ghét với người này nguời khác, thậm chí cả với người thân trong gia đình, như thế thì nào có khác gì đả đảo Chúa? Chính vì thế nên trong Sứ điệp Mùa Chay 2011 (số 3), ĐTC Biển Đức XVI đã dạy: "Chúng ta học cách xoay cái nhìn ra khỏi cái ”tôi” của mình, để khám phá người ở cạnh chúng ta và nhận thấy Thiên Chúa nơi khuôn mặt của bao nhiêu anh chị em chúng ta". Xoay cái nhìn ra khỏi cái tôi phải chăng là làm theo lời dạy của Thánh Tông đồ dân ngoại “Yêu thương là chu toàn Lề Luật, vì đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại.” (Rm 13, 10)?

Thánh Phao-lô trong thư gửi tín hữu Ga-lat đã viết: “Tôi cùng chịu đóng đinh với Đức Ki-tô vào thập giá. Tôi sống nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Ki-tô sống trong tôi. Hiện nay tôi sống trong xác phàm, là sống trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi.” (Gl 2, 19b-20). Ối ! Lạy Chúa! Cúi xin Chúa ban Thần Khí cho con để con có đủ dũng khí "xoay cái nhìn ra khỏi cái ”tôi” của mình", ngõ hầu được ”tái sinh bởi nước và Thánh Linh”, và "tái khẳng định quyết tâm vững vàng đáp ứng hoạt động của Ơn Thánh để làm môn đệ của Chúa" (Sđ Mùa Chay 2011, số 2).  Xin Chúa thương ban cho chúng con nhìn ra được lẽ sống còn của chúng con không phải là con đường tối ngày chỉ biết hoan hô và đả đảo người khác, mà là phải biết cùng chịu đả đảo (cùng chịu đóng đinh) với Đức Ki-tô để được cùng sống lại (được tôn vinh) với Người (”Nếu chúng ta đã cùng chết với Đức Ki-tô, chúng ta cũng sẽ cùng sống lại với Người” – Rm 6, 8). Amen.

JM. Lam Thy ĐVD.