Xuân đến trên muôn nơi

Chuyện Phiếm đọc trong tuần 5 Thường niên năm C 07/02/2016

“Xuân đến trên muôn nơi,”

Gió mơn man cánh mai vàng tươi.

Vườn hồng đắm say yêu thương,

Nắng xuân tô thắm bao nẻo đường.

Trời nhẹ áng mây tơ vương,

Ðưa bao lời tình đi muôn hướng.

Lòng nhớ thương về chốn xưa mùa xuân ấy.”

(Quốc Dũng – Xa Vắng)

(1 Cor 1: 17-18)

            Thật cũng lạ. Lạ ở chỗ, anh vừa hát “Xuân đến trên muôn nơi”, lại có những “vường hồng đắm say yêu thương” “tô thắm bao nẻo đường”, thế mà anh vẫn đặt đầu đề 2 chữ rất “Xa Vắng”. Xa vắng hay vắng xa “chốn xưa mùa xuấn ấy” đi nữa, vẫn còn đó lời trần tình anh hát thêm, như sau:

            “Ngày nào ấm tay trong tay, 

Trái tim em thoáng cơn sầu lây. 

Ngày nào mắt môi thương yêu, 

Tâm hồn nghe ốm đau sớm chiều. 

Hẹn hò ái ân mai sau, 

Xin luôn gặp người tình yêu dấu. 

Ðể những xuân về sẽ không buồn nhớ nhau…”

(Quốc Dũng – bđd)

Vâng. Lại, cũng có điều lạ, là ở chỗ: có những độ xuân về, anh và tôi, ta lại sẽ “không buồn nhớ nhau…” cho dài lâu. Nhưng, vẫn thấy lạ, là: hôm nay, ta phiếm rất nhiều điều để mọi người cười vui trong chốn “xa vắng” ấy. Rồi có lúc, cũng muốn khóc như người kể truyện “lạ” ở dưới rằng: có người cha nọ từng nói với con những câu như thế này: “Không sao đâu con, đôi khi con trai cũng cần phải khóc, như thế cũng không sao cả". Và sau đó ông lại kể câu truyện sau đây:

“Cha tôi là một người lái xe giao bánh mì. Ngày bé, mỗi khi đi chơi, tôi thường nắm lấy ngón tay út của ông. Có lần, tôi bị vấp ngã và òa khóc. Cha đỡ tôi lên âu yếm: "Không sao đâu, con trai. Đôi khi con cũng cần phải khóc, như thế cũng không sao cả". Tôi không bao giờ quên câu nói đó.

Cha con tôi cùng mê bóng đá. Dù được coi là một đứa trẻ khá lỳ lợm, tôi vẫn khóc khi đội bóng mà tôi ưa thích tuột mất chức vô địch. Lúc ấy, cha tôi vỗ vai tôi và bảo: "Không sao đâu con, đôi khi con trai cũng cần phải khóc, như thế cũng không sao cả". Chẳng hiểu sao, khi nghe cha nói thế, tôi lại nín khóc.

Rồi tôi thi vào một trường trung học xa nhà và ở ký túc xá. Có những buổi sáng mùa đông sớm tinh mơ, lạnh buốt, cha tôi ghé qua ký túc xá trên chiếc xe lớn chở bánh mì nóng đến giao cho các cửa hàng, đưa cho tôi mấy cái bánh mì nóng rực, không quên phần cho mấy đứa bạn ở cùng phòng tôi, rồi lại vội vã đi giao hàng cho kịp giờ.

Năm học lớp 12, đội tuyển bóng đá trường tôi được vào trận chung kết giải bóng đá trung học toàn quốc. Cha tôi gọi điện và nói rằng ông rất buồn vì vẫn phải giao bánh mì ở xa, nếu tới nơi tôi thi đấu, ông phải lái xe 3 tiếng đồng hồ. Nhưng ông hứa sẽ nghe tường thuật qua đài.

Hôm ấy, tôi được thay vào sân khi trận bóng đã đi đến nửa hiệp hai. Khi chạy vào sân, theo thói quen, tôi nhìn quanh một vòng. Và ở gần chỗ gửi xe, tôi nhìn thấy chiếc xe của cha. Cha đã dậy sớm, đi giao hết bánh mì, rồi lái xe 3 tiếng đồng hồ để tới đây, mong muốn được xem ít nhất là phần cuối của trận đấu có tôi. Đeo chiếc huy chương vàng, chạy lại gần cha, mắt tôi đỏ lên. Không chỉ xúc động vì chức vô địch mà còn vì ông đã tới. Ông lại vỗ vai tôi: "Không sao đâu con, đôi khi con trai cũng cần phải khóc, như thế cũng không sao cả".

Nhiều năm sau, vào một buổi sáng sớm, khoảng 5 giờ sáng, tôi có điện thoại. Có người báo là cha tôi vừa mất trong một tai nạn giao thông. Cha lái xe đi giao bánh mì từ lúc tờ mờ sáng, trời lại có mưa nên không nhìn rõ một đàn gia súc húc đổ hàng rào và chạy ra quốc lộ. Tôi đã òa lên khóc như một đứa trẻ. Lần này, không có ai nói với tôi rằng con trai khóc cũng không sao cả.

Cha ra đi để lại trong tôi một vùng trời xa vắng, khá trống rỗng. Nhưng rồi nó được lấp đầy một cách kỳ lạ vào một buổi chiều khi cậu con trai nhỏ của tôi sụt sịt chạy lại: "Bố, con bị loại khỏi đội bóng của lớp rồi". Tôi nhấc bổng cậu con trai lên, hứa sẽ dạy cho con chơi bóng để bất kỳ đội bóng nào cũng mơ ước có cậu, rồi bỗng tôi thấy mình nói: "Không sao đâu con trai. Đôi khi con cũng cần phải khóc, như thế không sao cả".

Sau câu nói ấy của tôi, nước mắt cậu nhóc ngừng rơi, nhường chỗ cho một nụ cười.”

Vâng. Câu truyện vào đề về “Con trai cũng nên khóc” kể ở trên, đã dẫn đưa bần đạo bầy tôi đây đi vào vùng trời luận-phiếm có những chuyện đạo, rất lạo xạo về đấng bậc nổi-danh nhiều thời cũng từng “khóc” một đôi lúc, khi ở trước thập tự. Đó, là đấng bậc vua/quan tên gọi rất ư là Constantine, như sau:

“Một yếu tố rất nổi-cộm từng góp phần vào việc tôn-thờ ảnh-hình một thập-giá trong thánh Hội rất La Mã, là “thị-kiến về thập-giá” đã khiến ông Constantine hòi hướng “trở về lại” với thánh hội Nước Trời ở trần-gian.

Truyện kể rằng: thoạt khi ông Constantine và đám quân-binh của mình đến gần thành-đô La Mã, để giáp mặt đụng trận với địch-quân trong trận chiến mang tên “Trận quyết tử trên cầu Milvian”.

Truyền-thuyết lúc ấy kể rằng: các thầy bói chuyên xem lông con thú được đem lên bàn thờ để tế-hiến, đã nói với vua/quan dưới trước của Costantine rằng: thần-linh sẽ không phù-trợ ông, nên ông sẽ đại bại trong chấn chiến ấy.

Nhưng sau đó, Constantine nằm mộng thấy có hình cây thập-tự đến với ông kèm theo câu viết: cứ theo dấu này, rồi ông cũng sẽ chiếm được thành-lũy mình tiến tới…” Và cứ thế, ngay hôm sau, vào ngày 28 tháng Mười năm 312, ông tiến về phía trước, quyết theo dấu ấn hình thập-tự. Và, ông đã chiến-thắng trận địa hôm ấy, giết chết địch-thù và tuyên-bố sẽ hồi-hướng trở về với thập-tự của Chúa, từ dạo đó.

Dĩ nhiên, chiến-thắng nói ở đây không thể là chiến-thắng đem đến với Đạo Chúa khi Đấng uy-nghi quyền-lực truện lệnh áp-dụng việc treo thánh-giá tại các nơi thờ-phụng cũng như tư-gia của người Công-giáo, như biểu-tượng trong Đạo và của Đạo.

Đành rằng, chuyện Hoàng-đế Constantine nhìn thấy hình-ảnh cây thập-tự đã hướng-dẫn ông đến chiến-thắng trong nhiều cuộc chiến không mang tính sử-học, mà chỉ là truyện kể đầy hư-cấu do chuyên-gia bóp méo lịch-sử là sử-gia Eusebius chuyện gom gộp chuyện dân-gian/thần-thoại làm sự thật.

Thế nhưng, câu hỏi mà nhiều người cứ luôn miệng hỏi, là: Nếu chấp nhận rằng trên thực-tế, hoàng đế Constantine đích-thực có thị-kiến như thế, thì: phải chăng đằng sau câu chuyện, chính Đức Giêsu Kitô là tác-giả sự việc ấy? Phải chăng Ông Hoàng của nền Hoà-bình thế-giới đã dẫn-dụ một hoàng-đế dân-ngoại làm thế để giúp ông chiến-thắng cả và thế-gian, đưa nhân-loại thuần-thục Đạo Chúa chứ?

Và, giả như thị-kiến nói ở trên không thật sự do Chúa tạo ra, thì sao ta có thể cắt-nghĩa được việc “trở lại đạo” của một hoàng-đấ ngoại giáo, ghê-gớm bạo tàn như Constantine Đại đế?

Thật ra thì, câu trả lời nào cũng không hoàn-toàn làm mãn-nguyện người dân đen ở huyện. Duy có mỗi việc là mọi người lâu nay thường đặt nhiều dấu hỏi về chuyện “trở lại” của một ông hoàng-đế từng khiến người Đạo Chúa thiết-lập nhiều giáo-lý và tập-tục bên trong hội-thánh.

Nhưng, sự việc thực-tế cho thấy ông hoàng này đã không “thực sự” trở lại Đạo theo nghĩa Kinh-thánh của cụm-từ này, nhưng theo một số sử-gia lão-thành luôn nhận rằng việc ông ta trở lại đạo vẫn không là chuyện đáng kể, cả theo tiêu-chuẩncủa thời bấy giờ, đâu.” (X. Homer W. Smith, Man and His Gods, Boston: Little, Brown and Co. 1953, tr. 22)

            Kể truyện ông hoàng Constantine, người có công đầu rất nhiều đối với Hội-thánh Công giáo, chỉ để nói lên rất nhiều thứ chuyện, trong đó có chuyện liên-quan đến sự thật lịch sử trong các động-thái phụng thờ ở Đạo Chúa.

            Kể truyện ông Constantine với ảnh-hình thập-tự có trước mắt của ông, cũng để nói thêm một điều, là: trong rất nhiều chuyện, không phải chuyện nào cũng mang tính lịch-sử, có thật hoặc rất thật như đếm. Chí ít, là chuyện thần-học, giáo-lý với suy-tư.

Suy-tư chuyện giáo-lý/giáo-điều có thể chỉ là ý-kiến riêng-tư về thần-học của ai đó, mà thôi. Nhưng, ai “ai đó” có tính thuyết-phục mình hay không, lại là chuyện khác. Bởi thế nên, hôm nay, nhân chuyện bàn về thị-kiến rất ử “truyền-thuyết” của Constantine Đại-đế hay Tiểu-vương gì cũng chỉ để giúp mình và giúp người có thói quen suy-tư, học hỏi nhiều hơn nữa. Học, từ bậc thày giảng dạy hay từ bạn bè, tuổi trẻ vẫn là chuyện cần thiết.

Quyết thế rồi, nay mới bạn và mời tôi, ta bước thêm vào lề đường học-hỏi về căn-tính có lịch-sử hay không của Đức Giêsu không thành vấn-đề, mà chỉ thấy những điều nên học từ nơi căn-tính của Đức Chúa rất sau: 

“Trong chừng mực nào đó, mỗi khi ta suy về tính Vua/quan của Đức Kitô, là suy về: một quyết tâm ta tin rằng Đức Kitô không chỉ là “Vua/quan” của người tín hữu, mà còn là Đức  Chúa của thế giới này. Ngài, là Đức Chúa theo dạng-thức đặc-biệt. Bổn phận của ta, là phải giúp mọi người hiểu biết căn-tính Vua/quan của Ngài theo nghĩa nào đó, không chỉ mỗi khoa-học lịch-sử, mà thôi.

Ngài lại là: Vị Vua/quan từng yêu mến dân con không điều kiện. Một Vua/quan, muốn hoà-giải/hoà-hợp với tội phạm. Vị Vua/quan, chỉ muốn giúp đỡ, chữa lành kẻ ốm đau, tật bệnh. Một Vua/quan khiêm hạ, không bao giờ kiêu hãnh cũng chẳng tự hào. Một Vua hoặc Quan luôn san-sẻ cuộc sống với ta, bây giờ và mãi mãi.

Muốn am-hiểu Lời Ngài cho tường-tận theo cung-cách Vua/quan/lãnh-chúa, trước nhất cũng nên tự giúp mình hiểu cương vị Vua/quan nơi Ngài. Rồi, sau đó giúp mọi người hiểu và biết Ngài. Nghịch thường thay, cách hay nhất để biết Đức Kitô là Vua/quan đã ra đi giùm giúp để mọi người biết Ngài. Để, san-sẻ nhận thức, am-tường và lòng yêu thương Đức-Chúa-là-Vua với người khác, ta cũng phải khám phá cho bằng được sự nhận thức, am-tường và lòng yêu thương chính mình..” (X. Lm Richard Leonard, sj, www.suyniemloingài.blogspot.com Chúa nhật 22/11/2015)

Thế đó, là lập-trường cốt-thiết trong tìm-hiểu ý-nghĩa của vai-trò vua/quan/hoàng đế trong phụng-vụ Đạo Chúa, rất nghe quen.

Thế đó, còn là lập-trường đầy khích-lệ để bạn và tôi, ta cứ thế mà đi tới tìm-hiểu các giòng chảy tư-tưởng của bậc thày trên bục giảng nhà thờ hoặc trường đời, rất ê hề, nhiều nỗi.  

             Thế đó, vẫn là khuynh-hướng rất “phiếm”, để bạn và tôi, ta cứ thế mà …cứu thế qua mọi luận-phiếm hoặc chỉ mỗi kể lể những câu truyện đời chẳng ra đâu vào đâu, như truyện ở bên dưới, chỉ mỗi “mua vui cũng được một vài trống canh”, mà thôi.

Nhưng trước khi đi vào câu truyện kể thư-giãn, xin quay về với nhạc-bản những hát rằng:

“Xuân gieo bao nhung nhớ, 

Tháng năm êm đềm đã qua. 

Xuân gieo bao nỗi buồn, 

Âm thầm dâng trong tim. 

Một lần nói yêu thương anh, 

Ước mơ em xót xa nhiều thêm. 

Dịu dàng thiết tha như thơ, 

Sao tình xưa bỗng dưng hững hờ.

Bàng hoàng những đêm bơ vơ, 

Nghe cuộc tình trầm ngâm lên tiếng. 

Gọi mãi anh, gọi mãi em về cõi riêng.”

(Quốc Dũng – bđd)

“Gọi mãi anh, gọi mãi em về cõi riêng”, như thế là để anh và em cùng nắm tay nhau, ta đi vào vùng trời đầy những lời khuyên-nhủ của người xưa, vẫn bảo rằng:

“Trong việc xử thế ở đời, dám nắm lấy là dũng khí, dám buông ra là độ lượng. Phần lớn những người có kinh nghiệm xử thế đều xem thường những hoa tươi, tiếng vỗ tay... trên đường đời.

Nhưng nếu nhìn nhận một cách bình thường đối với những gập ghềnh, bùn lầy... trong cuộc sống, thì không phải là điều dễ làm. Có thể không hoảng hốt, có thể thản nhiên chịu đựng những trở ngại lớn, những tai họa lớn, chính là vì có lòng độ lượng. Người quân tử lấy lòng độ lượng dung nạp mọi việc trong thiên hạ làm nguồn vui, đã đến rồi thì hãy ở yên mà thích ứng với hoàn cảnh là một hình thức siêu thoát.

Biết nắm lấy thực đáng quý, nhưng biết buông ra mới là đạo lý chân chính xử thế trong đời.”

Thế đó, là đạo-lý ở đời, của người đời.

Thế đây, lại là những lý-lẽ trong Đạo của bậc thánh-hiền từng nhủ-khuyên con dân trong Đạo/ngoài đời, những điều như sau:

“Quả vậy, Đức Kitô đã chẳng sai tôi đi làm phép rửa,

nhưng sai tôi đi rao giảng Tin Mừng,

và rao giảng

không phải bằng lời lẽ khôn khéo,

để thập giá Đức Kitô khỏi trở nên vô hiệu.

Thật thế,

lời rao giảng về thập giá

là một sự điên rồ

đối với những kẻ đang trên đà hư mất,

nhưng đối với chúng ta

là những người được cứu độ,

thì đó lại là sức mạnh của Thiên Chúa.”

(1Cor 1: 17-18)

Giống như thế, những phiếm-luận đầy truyện kể lâu nay ta kể cho nhau nghe, cũng chỉ là những chuyện nên làm và cần làm, vào đôi lúc. Hầu hết, đều là những lúc bạn và tôi ta cần đến “lời vàng” để suy-tư và thư-giãn. Suy, những điều cần nghĩ, Và, thư-giãn những lúc cần giãn rộng con người mình, ở đời.

Trần Ngọc Mười Hai

Nhiều lúc cũng muốn thư và giãn

bằng những truyện kể

rất vớ vẩn

mà thôi.

Nghĩ và suy thế rồi, nay ta hãy mời nhau hướng về phía trước mà tiến bước với tư-thế hiên-ngang hát nhạc vang ngoài đời có những cầu, rằng:

“Xuân gieo bao nhung nhớ, 

Tháng năm êm đềm đã qua. 

Xuân gieo bao nỗi buồn, 

Âm thầm dâng trong tim. 

Một lần nói yêu thương anh, 

Ước mơ em xót xa nhiều thêm. 

Dịu dàng thiết tha như thơ, 

Sao tình xưa bỗng dưng hững hờ. 

Bàng hoàng những đêm bơ vơ, 

Nghe cuộc tình trầm ngâm lên tiếng. 

Gọi mãi anh, gọi mãi em về cõi riêng.”

(Quốc Dũng – bđd)

Cõi riêng ấy, đang ở đây, lúc này. Rất vô-tư.