Lửa thử vàng

 LỬA THỬ VÀNG                                          

(CN XX/TN-C)

 Bài Tin Mừng hôm nay (Lc 12, 49-53) lại trình thuật 2 Lời dạy của Đức Giê-su nghe rất chói tai, đó là: 1- "Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên!”; 2- "Anh em tưởng rằng Thầy đến để ban hoà bình cho trái đất sao? Thầy bảo cho anh em biết: không phải thế đâu, nhưng là đem sự chia rẽ.” Sứ mệnh cao trọng của Đức Giê-su – hiện thân của Lòng Chúa Thương Xót – là đem Tình Yêu và Sự Sống đến cho nhân loại, nói cách khác là Người đến để đem lại sự hòa bình, hòa giải giữa con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau. Chẳng lẽ Tình Yêu và Sự Sống lại là “ném lửa vào mặt đất” thiêu cháy tất cả, và Hòa giải, Hòa bình là  “sự chia rẽ” hay sao?

Nếu chỉ đọc thoáng qua thì sẽ thấy đúng là những điều trái ngược với tâm lý chung của con người trần tục, khó lòng chấp nhận được. Chẳng thế mà “Các kinh sư từ Giê-ru-sa-lem xuống thì lại nói rằng Người bị quỷ vương Bê-en-dê-bun ám và Người dựa thế quỷ vương mà trừ quỷ.” (Mc 3, 22). Đến ngay cả những thân nhân của Người cũng “liền đi bắt Người, vì họ nói rằng Người đã mất trí” (Mc 3, 21), thậm chí đến những môn đệ thân tín cũng coi những lời Thầy nói là “chướng tai quá! Ai mà nghe nổi.” (Ga 6, 60)! Tuy nhiên, nếu hiểu rằng Người Thầy rất hay dùng cách giảng dạy mà ngày nay người ta cho là những biện pháp nghệ thuật rất đắc dụng như: “tương phản” (nói trái với chủ ý để nêu bật ý chính), “ám tỉ” (so sánh ngầm), “ẩn dụ” (ví ngầm); rồi bình tĩnh suy niệm sẽ thấy Lời dạy của Người thật chí lý, chẳng trái thường nghịch lý chút nào.

Trước hết, cần tìm hiểu xem “lửa” mà Đức Giê-su nói đến ở đây mang ý nghĩa gì? Lửa là thứ có thể thiêu cháy mọi vật, nhưng đồng thời lửa lại đem ánh sáng và hơi ấm đến cho con người. Vì thế nên "lửa" mà Người nói đến trong bài Tin Mừng hôm nay đúng hơn nên hiểu đó là Lửa Thánh Thần – Lửa Yêu Thương thanh tẩy tội lỗi, thiêu cháy sự chết, soi sáng lòng trí, sưởi ấm tâm hồn những kẻ tin. Sứ vụ cao trọng của Đức Ki-tô là xuống thế thực hiện hy tế Thập giá làm “của lễ toàn thiêu” dâng lên Thiên Chúa Cha để cứu độ nhân loại. Toàn thiêu là đốt cháy toàn bộ lễ vật như sách Lê-vi hướng dẫn: "Đây là luật về lễ toàn thiêu: Lễ vật toàn thiêu phải ở trên lò trên bàn thờ suốt đêm cho đến sáng, và lửa phải cháy luôn trên bàn thờ.” (Lv 6, 2). Như thế thì cũng có thể hiểu (theo nghĩa “ẩn dụ” – T/H Lời Chúa, số 27) trong hy tế Thập giá thì “của lễ” (là chính Đức Giê-su Ki-tô) sẽ được Lửa (là Thánh Thần) đốt cháy toàn bộ (“toàn thiêu”). Và vì thế, nên Đức Giê-su mong đến độ nôn nóng muốn thấy việc đó chóng xảy đến để loài người mau nhận được hồng ân Cứu Độ.

Liền sau câu nói trên, Đức Giê-su lại tiếp tục khẳng định: "Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất!" (Lc 12, 50). Câu nói này, ai cũng hiểu là để ám chỉ cuộc Tử nạn của Người. Phép rửa thì phải có nước, nước ở phép rửa mà Đức Giê-su sắp phải chịu chính là Máu Người đổ ra rửa sạch tội lỗi cho nhân loại. Như vậy thì cùng lúc Đức Giê-su dạy cả về Lửa và Nước (là 2 trong số 8 biểu tượng Chúa Thánh Thần: “Nước, Xức dầu, Lửa, Áng mây và Ánh sáng, Ấn tín, Bàn tay, Ngón tay, Chim bồ câu” – xc Giáo lý HTCG, số 694-701). Đúng như lời tiên báo của Thánh Gio-an Tẩy Giả: “Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em trong nước, nhưng có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Thánh Thần và lửa.” (Lc 3, 16). Rõ ràng Đức Giê-su đem Lửa xuống thế gian không những chỉ để thiêu cháy sự chết, xua tan bóng tối tội lỗi, mà còn hun đúc đức Tin và lòng Mến cho tín hữu, đồng thời dùng Nước Thanh Tẩy – Nước Hằng Sống là chính Máu của Người đổ ra trên Thập giá, để thanh tẩy tội  lỗi đồng thời ban sự sống đời đời cho những kẻ tin (“Đức Giê-su là Đấng khai mở đức tin và kiện toàn lòng tin” – Dt 12, 2).

Tuy nhiên, mầu nhiệm Thập giá lại là điên rồ và ô nhục đối với người Do-thái, nên theo bản tính tự nhiên của xác thịt con người, họ lập tức phản kháng. Ngay cả Tông đồ Phê-rô khi nghe nói về cuộc Thương khó lần đầu tiên, cũng phản ứng bằng cách kéo Ðức Giê-su ra nơi kín và trách Người; nhưng Ðức Giê-su đã quở mắng Phê-rô là “Xa-tan” (Mt 16, 22-23), và khẳng định Người sẽ đi vào con đường Thập giá. Đó là con đường “Con Người phải chịu đau khổ nhiều, bị các kỳ mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ trỗi dậy.” (Lc 9, 22). Không những vậy, Người còn nói thêm: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo.” (Lc 9, 23). Và vì thế, nên các Tông đồ và những Ki-tô hữu tiên khởi theo Chúa cũng bị vua chúa quan quyền và những người đồng hương bách hại. Quả đúng như lời Người nói: “Anh em đừng tưởng Thầy đến đem bình an cho trái đất. Thầy đến không phải để đem bình an, nhưng để đem gươm giáo.” (Mt 10, 34).

Ấy cũng bởi vì tư tưởng của loài người (coi “mầu nhiệm Thập giá là điên rồ và ô nhục”) là thế. Cứ nghe lời Đức Giê-su quở trách Phê-rô thì đủ rõ: "Xa-tan! lui lại đàng sau Thầy! Vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của loài người." (Mc 8, 33). Hoá cho nên cần phải hiểu Lời của Đức Giê-su Ki-tô theo tư tưởng của Thiên Chúa. Như Lời dạy: “Thầy đến để gây chia rẽ: Vì từ nay, năm người trong cùng một nhà sẽ chia rẽ nhau, ba chống lại hai, hai chống lại ba. Họ sẽ chia rẽ nhau: cha chống lại con trai, con trai chống lại cha; mẹ chống lại con gái, con gái chống lại mẹ; mẹ chồng chống lại nàng dâu, nàng dâu chống lại mẹ chồng." – Lc 12, 52-53), thì phải hiểu một cách cụ thể là: những kẻ tin và đi theo Đức Ki-tô vẫn là con số quá ít đối với cộng đồng, đa số vẫn là những kẻ không tin, thậm chí còn chống đối lại. Trong gia đình cũng vậy, và vì thế mà nảy sinh xung đột rồi đi đến chia rẽ là điều tất nhiên. Đức Giê-su đã từng tiên báo: “Anh sẽ nộp em, em sẽ nộp anh cho người ta giết; cha sẽ nộp con, con cái sẽ đứng lên chống lại cha mẹ và làm cho cha mẹ phải chết.” (Mt 10, 21).

Tóm lại, nếu hiểu theo tư tưởng của Thiên Chúa thì vấn đề sẽ hoàn toàn sáng tỏ. Lửa ở đây chính là Lửa Sự Sống, chỉ có Lửa Sự Sống mới đốt cháy được sự chết và tội lỗi. Còn đối với Ki-tô hữu thì cần phải hiểu đó là Lửa thử thách Chúa gửi đến cho mỗi người, để “thử lửa” xem đó là thứ vàng nào. Chính vị thánh đã được “thử lửa” trong biến cố Đa-mát cũng xác tín: “Thật vậy, một chút gian truân tạm thời trong hiện tại sẽ mang lại cho chúng ta cả một khối vinh quang vô tận, tuyệt vời.” (2Cr 4, 17). “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, đúng như Lời dạy của tảng đá Phê-rô: “Trong thời ấy, anh em sẽ được hân hoan vui mừng, mặc dầu còn phải ưu phiền ít lâu giữa trăm chiều thử thách. Những thử thách đó nhằm tinh luyện đức tin của anh em là thứ quý hơn vàng gấp bội, – vàng là của phù vân, mà còn phải chịu thử lửa. Nhờ thế, khi Đức Giê-su Ki-tô tỏ hiện, đức tin đã được tinh luyện đó sẽ trở thành lời khen ngợi, và đem lại vinh quang, danh dự.” (1Pr 1, 6-7). Cần ý thức rằng cuộc sống trần gian luôn đầy sóng gió, ai ai cũng phải đương đầu không nhiều thì ít, và nhiều khi những trận cuồng phong dữ dội xảy đến với mỗi người mỗi khác, không ai giống ai; nhưng nếu vượt thắng được “sẽ mang lại cho chúng ta cả một khối vinh quang vô tận, tuyệt vời” (ibid).

Còn nói “Thầy đến để gây chia rẽ” chính là Lời cảnh báo cho môn đệ hiểu để tỉnh thức trước những tị hiềm, ghen ghét, đố kỵ, kiêu căng do ba thù hiểm ác gây ra. Từ đó chiến đấu đến cùng để mưu cầu sự đoàn kết vốn là nền tảng chân lý mà Thiên Chúa Ba Ngôi mong mỏi con người thực hiện. Rõ ràng chính cái sự “chia rẽ” khi đón nhận Lời Chúa lại là động lực thúc đẩy những kẻ tin thực thi “đức tin hành động nhờ đức ái”, kiến tạo một nền hòa bình đích thực như lòng mong mỏi của Đấng Giàu Lòng Thương Xót (“Hòa bình là kết quả của một trật tự đã được chính Thiên Chúa, Ðấng Sáng Lập, ghi khắc vào xã hội loài người và phải nhờ những người luôn luôn khao khát một nền công bằng hoàn hảo hơn thể hiện ra trong hành động.” – Hiến chế Mục vụ “Gaudium et Spes”, số 78)

Ôi! Lạy Chúa! Chúa luôn mong muốn những người bạn của Chúa (Ki-tô hữu) được “nên một“ (Ga 17, 20), không muốn họ chia rẽ và xung đột lẫn nhau. Mặc dù Chúa đã thấy trước và báo trước, nhưng không mấy ai tin và chấp nhận sự đa dạng và khác biệt dị thường đó, nên những người theo Chúa vẫn không tránh được tình trạng không tốt đẹp ấy. Cúi xin Chúa “ném Lửa Yêu Thương – Lửa Sự Sống” xuống trên chúng con, để chúng con xóa sạch những tị hiềm, ghen ghét, đố kỵ, chia rẽ nhau; đồng thời hun đúc tâm hồn chúng con, để chúng con biết dũng cảm thể hiện “Đức Tin hành động nhờ Đức Ái” là ngọn Lửa Mến mà Thánh Linh hằng ấp ủ chúng con. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki-tô, Chúa chúng con. Amen.

JM. Lam Thy ĐVD.