Từ bỏ hết chỉ để vác Thập Giá

TỪ BỎ HẾT ĐỂ CHỈ VÁC THẬP GIÁ       

(CN XXIII/TN-C)

Một trong những đòi hỏi dường như khó khăn nhất của Đưc Giê-su đối với những ai muốn đi theo Người có lẽ là việc từ bỏ. Quả thật, từ bỏ một ít, hay từ bỏ những cái phụ thuộc bên ngoài xem ra còn dễ, nhưng trong bài Tin Mừng hôm nay (CN XXIII/TN-C – Lc 14, 25-33), Đức Ki-tô đòi hỏi những ai theo Người không những phải từ bỏ những tình cảm sâu xa nhất (tình nghĩa ruột rà máu mủ), mà còn phải từ bỏ cả chính bản thân của mình. Muốn theo Người, phải "từ bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa", đồng thời còn phải “vác thập giá mình mà đi theo" (Lc 14, 26-27). Người khẳng định chắc nịch: "Cũng vậy, ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được." (Lc 14, 33).

Để minh hoạ cho Lời dạy có vẻ nghịch lý khó thực hiện, Đức Giê-su kể 2 dụ ngôn ngụ ý so sánh (việc xây một cây tháp + việc một ông vua định giao chiến với một ông vua khác), nhằm chỉ ra cho người nghe hiểu: Muốn làm bất cứ một việc gì thì cũng rất cần phải biết tính toán, sắp đặt, lên kế hoạch, phải tiên liệu được những trở ngại – nhất là những trắc trở chủ quan từ chính chủ thể người thực hiện, rất cần đến sự hy sinh những quyền lợi riêng tư của bản thân – nhiên hậu mới có thể tiến hành thực hiện. Trở ngại lớn nhất đối với việc đi theo Đức Ki-tô chính là cái quyết tâm có dám từ bỏ tất cả mọi sự, rồi còn phải vác thập giá mình (những hy sinh, mất mát, đau khổ...) mà đi theo Người, hay không? Cũng không phải chỉ một lần này, mà rất nhiều lần Đức Ki-tô kêu gọi mọi người muốn đi theo Người thì phải từ bỏ tất cả, từ bỏ một cách dứt khoát.

Từ bỏ ư? Nếu cần phải tuyên bố như hằng năm trong đêm Vọng Phục Sinh, khi được hỏi 3 lần: ”Có từ bỏ ma quỷ không? Có từ bỏ mọi việc của ma quỷ không? Có từ bỏ mọi sự sang trọng của ma quỷ không?”, thì ai chẳng tuyên bố rất hùng hồn: “Thưa, con xin từ bỏ”. Nhưng đến khi đối diện với thực tế, thì lại thấy không ít cảnh tiền hậu bất nhất, lời nói không đi đôi với việc làm. Đó là chuyện từ bỏ ma quỷ và những sự vịêc liên quan tới chúng, mà còn như thế, huống hồ phải từ bỏ cả “cha mẹ, vợ con, anh em, chị em”, từ bỏ hết những gì mình có, từ bỏ cả chính con người (mạng sống) của mình nữa, thì quả thực là điều khó chấp nhận được. Và cũng chính vì thế nên đã không ít người thay vì từ bỏ những gì mình có để đi theo Đức Ki-tô, thì lại ỉu xìu từ giã Giê-su, như câu chuyện chàng phú hộ tiu nghỉu như mèo bị cắt tai, buồn rầu bỏ đi một nước (Mt 19, 16-21). Hoặc như lần một người rất muốn đi theo  Đức Giê-su nhưng lại xin về từ giã gia đình, khiến Người phải thốt lên "Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa." (Lc 9, 61-62). Đặc biệt nhất là một người được Đức Ki-tô mời gọi, đã xin được về chôn cất cha mình trước khi đi theo Người, thì Người dứt khoát bảo "Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ. Còn anh, anh hãy đi loan báo Triều Đại Thiên Chúa." (Lc 9, 59-60).

Từ bỏ cả cha mẹ, thậm chí đến việc báo hiếu khi cha mẹ mãn phần (chôn cất cha mẹ) cũng không được ư? Như vậy thì có mâu thuẫn với Lời dạy phải yêu thương những người bé mọn, thấp hèn, nghèo đói, tật bệnh, tội lỗi... như yêu thương chính mình, thậm chí còn yêu thương cả kẻ thù của mình nữa (Lc 6, 27-35) không? Ấy là chưa kể có lần Đức Giê-su còn dạy: "Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường. Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng." (Mt 11, 29-30). Từ bỏ tất cả, vác thập giá đi theo Người, vậy mà lại êm ái và nhẹ nhàng ư?

Tuy nhiên, bình tâm suy niệm, nhất là đọc kỹ phần chú thich từ “dứt bỏ” ở bài Tin Mừng hôm nay, trong sách “Kinh Thánh trọn bộ – xb 1998” (trang 2397) thì thấy ghi: “Lu-ca 14. 26. Dứt bỏ, ds ghét. Kiểu nói Híp-ri có nghĩa là “thương ít hơn” (x. 9, 57-62 ; 18, 29 ; St 29, 31-33 ; Đnl 21, 15-16 ; Mt 10, 37)”. Đồng thời, coi phần trình thuật cùng chủ đề như bài Tin Mừng hôm nay (Lc 14, 25-33) trong sách Tin Mừng Mat-thêu, thì thấy viết nhẹ nhàng hơn: "Ai yêu cha yêu mẹ hơn Thầy, thì không xứng với Thầy. Ai yêu con trai con gái hơn Thầy, thì không xứng với Thầy.” (Mt 10, 37). Nếu chỉ là “thương ít hơn” thì vấn đề sáng tỏ ngay, bởi theo Chúa là phải “yêu Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực”, yêu Chúa trên hết mọi sự, ngoài ra tất cả đều là thứ yếu. Như vậy, Đức Ki-tô muốn dạy người ta phải dứt khoát từ bỏ ma quỷ và những gì liên quan tới chúng (có thể được khoác bằng nhiều hình thức lôi cuốn, hấp dẫn, rất khó phân biệt), phải dứt khoát từ bỏ những gì liên quan đến thế gian, hay nói cách khác, từ bỏ cái tôi cố hữu (từ bỏ chính mình) bởi chính nó là nguyên nhân của tất cả những gì dính dáng đến xác thịt, trần thế, tội lỗi.

Quả thật, đúng như lời Thánh Phao-lô Tông đồ gửi tín hữu Cô-lô-sê: “Anh em đã được trỗi dậy cùng với Đức Ki-tô, nên hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới, nơi Đức Ki-tô đang ngự bên hữu Thiên Chúa. Anh em hãy hướng lòng trí về những gì thuộc thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới.” (Cl 3, 1-2). Chung quy, Đức Ki-tô chỉ muốn những ai đi theo Người không nên lưu luyến những gì thuộc về thế gian, về xác thịt nặng nề, bởi “thân xác dễ hư nát này khiến linh hồn ra nặng, cái vỏ bằng đất này làm tinh thần trĩu xuống” (Kn 9, 15). Rõ ràng Lời dạy của Người không có gì là mâu thuẫn, khó hiểu cả. Đến như những người xa lạ gặp trên đường đời, Người còn dạy phải coi họ như những người thân cận mà sẵn sàng giúp đỡ (Lc 10, 28), huống hồ là những bậc sinh thành ra mình, những người có quan hệ huyết thống ruột thịt với mình. Dứt bỏ hay từ bỏ là đối với những cám dỗ, những mời mọc hấp dẫn của tính xác thịt trần gian, của ma quỷ và sự dữ chúng đem đến mà thôi.

Tóm lại, người Ki-tô hữu cần phải ý thức khi mình đã chọn con đường bước theo Đức Giê-su, chấp nhận đi theo Người là chấp nhận đi vào con đường hẹp, con đường từ bỏ tất cả những điều thuộc về thế gian, dù cho đó có là những điều thật đáng trân trọng trong cuộc sống (tình cảm gia đình, mạng sống bản thân). Tất cả những điều đó chỉ có giá trị tương đối khi sánh với Đức Giê-su, Con Thiên Chúa làm người. Ki-tô hữu là người phải sống từ bỏ như Đức Giê-su đã nêu gương: “Đức Giê-su Ki-tô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự.” (Pl 2, 6-8).

Ôi! Lạy Chúa! Ước gì con cảm nghiệm được rằng: trước khi con tập sống cho Chúa và thuộc về Chúa, thì Chúa đã sống cho con và thuộc về con ngay từ khi con cất tiếng khóc chào đời. Cúi xin Chúa thương ban Thánh Linh soi sáng và thêm sức cho con, để con đủ sáng suốt và dũng khí từ bỏ những gì thuộc về xác thịt thế gian, mà đến với Chúa và với những người thân cận của con trên khắp năm châu bốn biển. Vâng, Lạy Chúa, “Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con. Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Amen”.

JM. Lam Thy ĐVD