Ánh mắt xót thương

ÁNH MẮT XÓT THƯƠNG (CN XXXI/TN-C)

Cách đây 2.000 năm, Do-thái bị đế quốc La-mã đô hộ. Chính quyền La-mã lúc đó đòi hỏi mỗi vùng thuộc địa phải đóng một số thuế đã được định trước, và họ cho bán đấu giá quyền thu thuế trong mỗi vùng. Người mua có thể thu thuế từ dân chúng bao nhiêu tùy ý, miễn là đóng lại cho chính quyền La-mã đủ số tiền đã định trước. Dân chúng bị những người thu thuế bóc lột một cách thẳng tay, rút tỉa đến tối đa, để bỏ vào túi riêng của mình. Người thu thuế là những người làm giàu trên xương máu đồng bào mình, vì thế, họ bị coi là hàng ngũ tội lỗi không thể tha thứ được, là người bị khinh bỉ nhất trong xã hội Do-thái lúc đó. Ông Da-kêu là một người như thế và còn hơn thế nữa, là một đầu sỏ của nhóm người tội lỗi này: ông là Trưởng ban Thuế vụ tại Giê-ri-khô. Có lẽ chính ông Da-kêu cũng nhận ra điều này; đàng khác, chắc chắn ông cũng nghe nhiều người kể lại danh tánh một người tên là Giê-su ở làng quê Na-da-rét, tự xưng là Con Thiên Chúa, đã làm nhiều phép lạ chữa bệnh cho nhiều người, và một điều đặc biệt là ông Giê-su ấy chỉ chuyên đến với những người nghèo hèn, tội lỗi, tù rạc, bệnh hoạn. Vì thế, Da-kêu muốn tìm cách gặp để xem ông Giê-su là người như thế nào và có thực đúng như những lời đồn đại hay không.

Cơ hội đã tới, khi biết người mình muốn tìm sắp đi ngang qua thành Giê-ri-khô, Da-kêu liền chen vào đám đông thực hiện ý định, chỉ hơi tiếc một điều là dân chúng chen chúc quanh Đức Ki-tô thì quá đông, mà ông lại quá... lùn. Nhưng ông quyết không bỏ lỡ cơ hội, bèn tìm cách leo lên cây cao để nhìn cho rõ, và đó chính là một sáng kiến xuất phát từ lòng ao ước muốn đạt mục đích. Cũng chính từ lòng ao ước ấy mà ông được toại nguyện còn hơn cả sự mong muốn của mình. Đức Giê-su không chỉ đi ngang cho Da-kêu nhìn thấy, mà Người còn gọi đích danh ông và hứa vào tận nhà ông ("Này ông Da-kêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!" – Lc 19, 5). Quả đúng như lời đồn đại về Đức Giê-su, không những thế, Người còn thực hiện đúng những gì Người đã dạy ("Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở ra cho." – Mt 7, 7).

Tất cả những sự kiện xảy ra nhãn tiền đã khiến ông Da-kêu, từ một người mới chỉ nghe danh và tò mò muốn biết Đức Ki-tô là ai và là người như thế nào, đã trở thành một người vững tin và quyết tâm sám hối, sửa chữa lỗi lầm của mình ("Thưa Ngài, đây là phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo; và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn." – Lc 19, 8). Hành động ấy đã khiến Đức Giê-su xúc động và nói về ông Da-kêu thế này: "Hôm nay, ơn cứu độ đã đến cho nhà này, bởi người này cũng là con cháu tổ phụ Áp-ra-ham. Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất." (Lc 19, 9-10). Lời dạy này mang ý nghĩa gì ?

Có 2 điều cần suy gẫm: Thứ nhất, ông Da-kêu là con cháu tổ phụ Ap-ra-ham, mà tổ phụ Ap-ra-ham là con cái Thiên Chúa, nên ông Da-lêu cũng là con cái Thiên Chúa. Đã là con cái Thiên Chúa thì tất cả đều bình đẳng trong ân nghĩa Chúa, hay nói khác hơn, đã là con cái Thiên Chúa thì tất cả đều được cứu độ, dù cho có bị lạc đường vì tội lỗi thế nào mặc lòng (xc "Con chiên lạc" – Mt 18,12-14) bởi Chúa đã khẳng định chắc nịch: "Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất" (Lc 19, 8). Tuy nhiên, những con chiên bị lạc đường vì tội lỗi ấy khi được Chúa tìm và vui vẻ vác trên vai trở về, liệu có thực lòng muốn trở về đường ngay nẻo chính hay không? Và đó chính là điểm cần suy gẫm thứ hai: Ông Da-kêu khi được gặp Chúa, được Chúa lại thăm tận nhà, ông đã sáng mắt sáng lòng hiểu ra con người thực của mình chứa đầy tội lỗi nhuốc nhơ, hiểu được chính Con Người mà ông tò mò muốn biết là Thiên Chúa, Đấng cứu độ trần gian, nên ông đã thực lòng ăn năn sám hối và đã được cứu độ. Tất cả gói ghém trong Ánh mắt xót thương của Đấng giàu lòng thương xót.

Đó là ánh mắt biểu lộ sự quan tâm đặc biệt: Da-kêu thật thấp bé, nên ông phải leo lên cây sung để nhìn Chúa. Và thật lạ lung, giữa đám đông người chen chúc, dù Da-kêu thấp bé, Chúa vẫn nhìn thấy ông, lại còn biết rõ tên ông. Điều đó chứng tỏ Chúa quan tâm tới Da-kêu, chắc chắn sẽ làm ông cảm thấy ấm lòng vì ánh mắt quan tâm của Chúa. Đó là ánh mắt khiêm nhường: Cảnh Chúa ngước lên nhìn Da-kêu, thật là một cảnh tượng phi thường. Người có tầm vóc cao lớn phải ngước nhìn lên người thấp bé. Thiên Chúa phải ngước mắt nhìn lên mới gặp được phàm nhân. Đấng vô cùng thánh thiện phải ngước mắt nhìn lên mới gặp kẻ tội lỗi tầy trời. Đấng tha tội phải ngước mắt nhìn lên mới gặp được kẻ cần được thứ tha. Da-kêu chắc chắn phải choáng ngợp vì ánh mắt khiêm nhường của Chúa.

Chúa Giê-su còn nhìn Da-kêu bằng ánh mắt tin tưởng. Tin tưởng Da-kêu sẽ nên người tốt, sẽ làm lại cuộc đời, nên Chúa đã nhìn ông bằng ánh mắt thứ tha, quên đi quá khứ tội  lỗi của ông, mà hướng về tương lai tốt đẹp. Tất cả sẽ không thể giải thích được nếu không có tình yêu. Chúa quan tâm tới Da-kêu vì Chúa yêu thương ông, như người mục tử tốt lành đi tìm con chiên lạc. Chúa khiêm nhường vì Chúa yêu thương ông, như người cha cõng con trên vai. Chúa tha thứ vì Chúa yêu thương ông, như người cha sẵn sàng chờ đón đứa con hoang đàng. Nói cách cụ thể thì đó chính là Ánh Mắt Xót Thương của Đức Giê-su – hiện thân Lòng Chúa Thương Xót.

Suy niệm bài Tin Mừng hôm nay (CN XXXI/TN-C), người tín hữu thấy rõ được 2 ánh mắt xuất phát từ 2 phía: Ánh mắt của Da-kêu là ánh mắt tin tưởng, phó thác đã “dán chặt vào Chúa Giê-su”. Đối lại với ánh mắt Da-kêu là ánh mắt Đức Giê-su nhìn thấu tâm can Da-kêu nên đã chủ động tìm ông vì Người không muốn ông sống mãi trong tình trạng tội lỗi; đó là ánh mắt nhân từ thương xót. Vâng, chính “Ánh mắt yêu thương của Chúa đã cứu Da-kêu và Mat-thêu khỏi vòng nô lệ tiền bạc; đã giúp người đàn bà ngoại tình và Ma-đa-lê-na không còn kiếm tìm hạnh phúc nơi thụ tạo; đã khiến Phê-rô khóc lóc vì trót phản bội Chúa, và đã hứa Thiên Đàng cho người trộm cướp có lòng ăn năn.” (Kinh Năm Thánh Lòng Thương Xót). Quả thật “Với đôi mắt của chúng ta dán chặt vào Chúa Giê-su và ánh mắt xót thương của Ngài, chúng ta cảm nghiệm được tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi Chí Thánh. Sứ vụ của Chúa Giê-su được Chúa Cha trao phó là mạc khải mầu nhiệm tình yêu của Thiên Chúa trong sự viên mãn của tình yêu ấy. “Thiên Chúa là tình yêu” (1 Ga 4, 8.16).” (Tông chiếu Dung Mạo Lòng Thương Xót “Misericordiae Vultus”, số 8).

Như vậy là đã rõ, Lòng Thương Xót Chúa tuôn đổ tràn đầy, không phân biệt nội ngoại, giàu nghèo, sang hèn. Vấn đề đặt ra là anh có nhận ra và phân biệt được đâu là thật và đâu là giả giữa cõi đời chân giả khôn phân này hay không mà thôi. Và khi đã phân biệt được chân giả, thì biết tìm đến chân lý với tất cả lòng tin, với tất cả thiện chí. Chỉ đến khi đó, Thiên Chúa sẽ "...dùng quyền năng mà hoàn thành mọi thiện chí của anh em và mọi công việc anh em làm vì lòng tin" (2Tx 1, 11). Chắc chắn sẽ có một cuộc đổi đời xảy đến với anh cũng như đã xảy đến với ông Da-kêu thủa xưa. Cũng bởi vì "danh của Chúa chúng ta là Đức Giê-su, sẽ được tôn vinh nơi anh em, và anh em được tôn vinh nơi Người, chiếu theo ân sủng của Thiên Chúa chúng ta và của Chúa Giê-su Ki-tô." (2Tx 1, 1). Ước được như vậy. Xin cùng dâng lời cầu nguyện:

Lạy Chúa Giê-su Ki-tô, Chúa đã dạy chúng con phải thương xót như Cha trên trời, và cho chúng con biết: ai thấy Chúa là thấy Chúa Cha. Xin tỏ cho chúng con thấy nhan thánh Chúa và chúng con sẽ được cứu thoát. Ánh mắt yêu thương của Chúa đã cứu Da-kêu và Mat-thêu khỏi vòng nô lệ tiền bạc; đã giúp người đàn bà ngoại tình và Ma-đa-lê-na không còn kiếm tìm hạnh phúc nơi thụ tạo; đã khiến Phê-rô khóc lóc vì trót phản bội Chúa, và đã hứa Thiên Đàng cho người trộm cướp có lòng ăn năn. Xin cho chúng con biết lắng nghe, như chính Chúa đang gửi đến mỗi người chúng con, những lời Chúa đã nói với người phụ nữ Samaria: “Nếu chị biết nhận ra ơn Chúa!”

Chúa là gương mặt hữu hình của Chúa Cha vô hình, gương mặt của Thiên Chúa đang đem lòng xót thương và tha thứ mà biểu lộ uy quyền trên mọi sự: xin cho Hội Thánh được nên gương mặt hữu hình của Chúa nơi trần gian, gương mặt của Chúa sống lại hiển vinh. Chúa đã muốn các thừa tác viên của Chúa cũng phải khoác lên người sự yếu đuối để biết đồng cảm với những người đang sống trong u mê và lầm lạc: xin cho mọi người đến với các thừa tác viên đều thấy mình được Thiên Chúa tìm kiếm, yêu thương và tha thứ.

Xin Chúa gửi Thánh Thần đến và xức dầu thánh hiến mỗi người chúng con, để Năm Thánh Lòng Thương Xót này trở thành năm được Chúa ban ân sủng, để Hội Thánh Chúa được thêm lòng nhiệt thành mang Tin Mừng đến với người nghèo, loan báo tự do cho những người bị giam cầm và áp bức, và cho người mù lại được nhìn thấy. Nhờ lời chuyển cầu của Đức Maria, Mẹ của Lòng Thương Xót, chúng con nguyện xin Chúa là Đấng hằng sống và hiển trị cùng với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, đến muôn thuở muôn đời. Amen. (Kinh Năm Thánh Lòng Thương Xót)

JM. Lam Thy ĐVD.