Lòng hiếu khách

LÒNG HIẾU KHÁCH (CN XVI/TN-C)

Suy niệm Lời Chúa hôm nay thấy có 2 cách nhìn sự việc gần như mâu thuẫn với nhau, đó là ở bài đọc 1 (St 18, 1-10a) thái độ tận tình phục vụ của Ap-ra-ham thì được khen ngợi và thưởng công; nhưng ở bài Tin Mừng (Lc 10, 38-42) Mác-ta cũng “tất bật lo việc phục vụ” nhưng lại bị chê là “băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá”; trong khi cô em là Ma-ri-a “cứ ngồi bên chân Chúa” thì lại được khen là người “biết chọn phần tốt nhất”. Thử tìm hiểu xem vì sao lại có chuyện đó:

Ap-ra-ham hôm ấy đang ngồi nghỉ trưa ở cửa lều, thấy ba người khách đang tiến về phía lều của ông. Ông liền bỏ lều chạy ra đón khách và sấp mình chào hỏi. Rồi không kịp để cho khách trả lời và muốn cho khách thấy lòng thành của mình mà không thể từ chối được, Ap-ra-ham nói một hơi: “xin ngài đừng đi qua mà không ghé thăm tôi tớ ngài. Để tôi cho lấy chút nước, mời các ngài rửa chân rồi nằm nghỉ dưới gốc cây. Tôi xin đi lấy ít bánh, để các ngài dùng cho chắc dạ, trước khi tiếp tục đi…”. Dĩ nhiên là khách chấp nhận. Ap-ra-ham còn thành khẩn hơn nữa, ông bảo bà Xa-ra nhào bột làm bánh. Ông chạy ra chuồng, chính tay lựa con bê non béo tốt, trao cho đầy tớ làm thịt. Và ông chạy đi lấy sữa và nhũ men. Ông mời khách ngồi và khúm núm đứng hầu bàn, hầu chuyện khách. Ông không nghĩ gì đến mình, chỉ biết có khách và chỉ biết hồn nhiên thành khẩn phục vụ.

Cứ theo thường tình mà xét, thì khi tiếp đãi khách – nhất là người khách đặc biệt ấy lại là Thiên Chúa – tổ phụ Ap-ra-ham hay Mác-ta đã làm đúng và chắc chắn sẽ được khách ban thưởng hoặc ít ra thì cũng tỏ lòng khen ngợi vì lòng hiếu khách của chủ nhà. Tổ phụ Ap-ra-ham đã được ban thưởng, nhưng Mác-ta thì lại bị nhắc nhở là lo lắng những chuyện không cần thiết. Mác-ta chỉ bị nhắc nhở thôi, chớ không bị khiển trách. Còn Ma-ri-a thì – với con mắt người đời – đã “lươi huyền”, né tránh công việc, để đến nỗi người chị (Mác-ta) phải nhờ chính vị khách hiện diện (Đức Giê-su Ki-tô) nhắc nhở bổn phận của mình. Ấy vậy mà Ma-ri-a lại được Chúa khen là khôn ngoan, biết chọn cho mình phần tốt nhất. Quả thực là câu chuỵên khác thường, nếu không muốn nói là nghịch lý.

Vấn đề đặt ra ở đây là vị khách tới thăm nhà chị em Mác-ta có một quan điểm khác hẳn người đời. Vị khách ấy là Thầy, là Chúa, đã không đòi môn đệ rửa chân cho mình, lại còn quỳ xuống rửa chân cho môn đệ, không coi môn đệ là tôi tớ mà là bạn hữu. Vị khách ấy là Vua nhưng “đến không phải để được phục vu mà là phục vụ và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người” (Mt 20, 28). Vị khách ấy là Thiên Chúa nhưng chỉ đến với những kẻ bé mọn, thấp hèn, những kẻ tội lỗi, bệnh tật, nghèo đói. Chung quy, vị khách ấy là Người cứu nhân độ thế, đem Lời Thiên Chúa đến rao giảng cho muôn dân để giải thoát họ khỏi vòng tội lỗi, đem lại sự sống vĩnh cửu cho họ. Tắt một lời, vị khách ấy chính là Lời Thiên Chúa (Ngôi Lời), chính là Thiên Chúa thật. Và vì thế nên “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ Lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy.” (Ga 14, 23).

Đón tiếp vị khách ấy phải lăng xăng lo dọn dẹp nhà cửa, lo cơm nước cho chu đáo – như Mac-ta đã làm – là tốt, là đã hành xử đúng, nhưng như thế vẫn chưa đủ, vẫn chưa hiểu được ý nghĩa cuộc viếng thăm của vị khách đặc biệt ấy. Mục đích của vị khách có một không hai ấy, không phải đến để được đãi đằng cơm nuớc tiệc tùng, phục vụ cho đời sống vật chất. Vị khách ấy đến với mục đích là đem lại Lời Hằng Sống cho cuộc sống tinh thần, cho đời sống vĩnh cửu mai sau của chị em Mac-ta (chính vị khách ấy đã làm phép lạ cho em của Mac-ta là La-da-rô chết đã 4 ngày được sống lại – Ga 11, 1-45). Chính vì thế, nếu biết đón nhận, lắng nghe những Lời Hằng Sống từ vị khách đó, mới thực sự biết chọn cho mình phần tốt nhất. Ma-ri-a trong bài Tin Mừng hôm nay là một điển hình.

Còn nếu chỉ biết vị khách ấy như là một người trần thế (cho dù có là vua quan sang trọng cỡ nào đi chăng nữa), thì sẽ cho những lời nói, cử chỉ, hành động của vị khách ấy là trái thường nghịch lý, là “chướng tai quá! Ai mà nghe nổi?” (Ga 6, 60), thậm chí còn cho đó là "người mất trí" (Mc 3, 21), là "người bị quỷ ám" (Mc 3, 22) nữa. Tuy nhiên, khi đã biết vị khách ấy là Con Thiên Chúa, là Thiên Chúa thật, mà vẫn cố tình phủ nhận như đám người Pha-ri-sêu và kinh sư, thì chắc chắn sẽ nhận được lời khiển trách nặng nề: "Khốn cho ngươi, hỡi Kho-ra-din! Khốn cho ngươi, hỡi Bết-xai-đa! Vì nếu các phép lạ đã làm nơi các ngươi mà được làm tại Tia và Xi-đôn, thì từ lâu họ đã mặc áo vải thô, ngồi trên tro tỏ lòng sám hối rồi. Vì thế, trong cuộc Phán Xét, Tia và Xi-đôn sẽ được xử khoan hồng hơn các ngươi. Còn ngươi nữa, hỡi Ca-phác-na-um, ngươi tưởng sẽ được nâng lên đến tận trời ư? Không, ngươi sẽ phải nhào xuống tận âm phủ!” (Lc 10, 13-15).

Hóa cho nên, không thể đem nhãn quan trần tục ra để nhìn và đánh giá hành động của Ma-ri-a, mà phải cầu xin Thánh Thần soi sáng để nhận chân được hành động khôn ngoan biết chọn cho mình phần tốt nhất. Vâng, hãy khôn ngoan chọn cho mình phần tốt nhất trước mặt Thiên Chúa, nhưng chớ có dựa vào sự khôn ngoan do mình tưởng là mình tự có (vì thực ra thì đó chỉ là sự khôn ngoan của thế gian); mà phải biết cậy dựa vào sự “khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa” như lời Thánh Phao-lô gửi  tín hữu Cô-rin-tô: “Thế mà điều chúng tôi giảng dạy cho các tín hữu trưởng thành cũng là một lẽ khôn ngoan, nhưng không phải là lẽ khôn ngoan của thế gian, cũng không phải của các thủ lãnh thế gian này, là những kẻ sớm muộn gì cũng phải diệt vong. Trái lại, chúng tôi giảng dạy lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa đã được giữ bí mật, lẽ khôn ngoan mà Thiên Chúa đã tiền định từ trước muôn đời, cho chúng ta được vinh hiển.” (1Cr 2, 6-7). Thực sự, chỉ có như thế thì “đức tin của anh em mới không dựa vào lẽ khôn ngoan người phàm, nhưng dựa vào quyền năng Thiên Chúa.” (1Cr 2, 5).

Tóm lại, người Ki-tô hữu cần phải hiểu Thiên Chúa vẫn tiếp tục hiện diện với nhân loại, đồng hành với người tín hữu trong cuộc sống hằng ngày qua những người khó nghèo, qua những người bệnh tật, vì chính Chúa đã đồng hóa với họ. Hãy biết lắng nghe Lời Chúa, đón tiếp Chúa qua anh chị em đồng loại. Hai mẫu gương phục vụ và đón tiếp của Ma-ri-a và Mac-ta phải giúp người Ki-tô hữu nhìn lại cách đón tiếp của mình đối với người khác. Cần phải phục vụ tha nhân bằng những hành động bác ái, yêu thương nhưng đồng thời cũng cần phải ngồi bên chân Chúa để lắng nghe Lời Chúa dạy, và kín múc nơi Người nguồn sức mạnh, ân sủng để phục vụ anh em.

Người Ki-tô hữu hằng ngày đọc kinh, tham dự Thánh Lễ là phần tốt, nhưng chưa phải là “phần tốt nhất” khi chưa thực sự biết lắng nghe, cầu nguỵên và thực hành Lời Chúa trong đời sống đạo của mình. Ôi! Lạy Chúa! Con cũng như bao người khác, nếu có ý định chọn cho mình phần tốt nhất thì cũng chỉ là chọn những thứ thoả mãn được dục vọng nhất thời, chọn những thứ hào nhoáng phù phiếm nhưng rất hấp dẫn lôi cuốn con trong cuộc sống trần thế. Quả thực, nhiều lúc con cứ tưởng là mình khôn ngoan, mà xao lãng, mà quên đi Lời Chúa hằng răn dạy, nhắc nhở con. Cúi xin Chúa ban Thần Khí soi sáng cho con để con có thể học theo và làm được như hai chị em Mac-ta và Ma-ri-a.

Ôi! Lạy Chúa! “TK 1: Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài gọi con trong đêm tối. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài dạy con lúc lẻ loi. Xin cho con cất tiếng lên, Trả lời vừa khi con nghe Chúa. Xin cho con biết thân thưa: Lạy Ngài, Ngài muốn con làm chi? ÐK: Lời Ngài là sức sống của con, Lời Ngài là ánh sáng đời con, Lời Ngài làm chứa chan hy vọng, Là đường để con hằng dõi bước. Lời Ngài đượm chất ngất niềm vui, Trọn vẹn ngàn tiếng hát đầy vơi. Lời Ngài đổi mới cho cuộc đời, Lời Ngài hạnh phúc cho đời ai. TK 2. Xin cho con biết lắng nghe, Lời Ngài dạy con trong cuộc sống. Xin cho con biết lắng nghe, Lời Ngài từng theo bước đời con. Xin cho con biết sẵn sàng, Trở về và vâng nghe theo Chúa. Xin cho con biết sẵn sàng, Thực hành lời Chúa đã truyền ban.” (Nguyễn Duy – “Lắng nghe Lời Chúa” – TCCĐ). Amen.

JM. Lam Thy ĐVD.