Hiếu khách

HIẾU KHÁCH (CN XVI/TN-C)

Thói thường con người luôn tỏ ra niềm nở, ân cần khi tiếp đón khách tới thăm nhà. Đó là lòng hiếu khách. Việt Nam và nói chung là các dân tộc Đông phương thường có lòng hiếu khách cách đặc biệt, nhất là đối với những vị được coi là thượng khách của gia đình. Sự ân cần niềm nở được thể hiện qua cử chỉ và việc làm khi tiếp đãi khách, biểu lộ một tấm lòng yêu mến quý trọng chân thành. Kể ngay từ tổ phụ Ap-ra-ham khi được Thiên Chúa hiện ra, thì đã thấy nào là lấy nước rửa chân, lấy sữa chua, sữa tươi làm thức uống, lấy tinh bột làm bánh, giết bê làm cỗ đãi khách (CN.XVI/TN-C – Bài đọc 1: St 18, 1-10a). Đến như Mac-ta trong bài Tin Mừng hôm nay (Lc 10, 38-42) cũng không ngoại lệ, chị tất bật lo việc phục vụ tiếp đãi Đức Giê-su. Những tấm lòng hiếu khách đó đã được dùng làm lời giáo huấn trong thư gửi tín hữu Do-thái: “Anh em đừng quên tỏ lòng hiếu khách, vì nhờ vậy, có những người đã được tiếp đón các thiên thần mà không biết” (Dt 13, 2).

Cũng cứ theo thường tình mà xét, thì khi tiếp đãi khách – nhất là người khách đặc biệt ấy lại là Thiên Chúa – tổ phụ Ap-ra-ham hay Mác-ta đã làm đúng và chắc chắn sẽ được khách ban thưởng hoặc ít ra thì cũng tỏ lòng khen ngợi vì tính hiếu khách của chủ nhà. Tổ phụ Ap-ra-ham đã được ban thưởng, nhưng Mác-ta thì lại bị nhắc nhở là lo lắng những chuyện không cần thiết. Mác-ta chỉ bị nhắc nhở thôi, chớ không bị khiển trách. Còn Ma-ri-a thì – với con mắt người đời – đã “lươi huyền”, né tránh công việc, để đến nỗi người chị phải nhờ chính vị khách hiện diện (Đức Giê-su Thiên Chúa) nhắc nhở bổn phận của mình. Ấy vậy mà Ma-ri-a lại được Chúa khen là khôn ngoan, biết chọn cho mình phần tốt nhất. Quả thực là câu chuỵên khác thường, nếu không muốn nói là nghịch lý.

Vấn đề đặt ra ở đây là vị khách tới thăm nhà chị em Mác-ta có một quan điểm khác hẳn người đời. Vị khách ấy là Thầy, là Chúa đã không đòi môn đệ rửa chân cho mình thì chớ, lại còn quỳ xuống rửa chân cho đầy tớ của minh, không coi môn đệ là tôi tớ mà là bạn hữu. Vị khách ấy là Vua nhưng “đến không phải để được phục vu mà là phục vụ và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người” (Mt 20, 28). Vị khách ấy là Thiên Chúa nhưng chỉ đến với những kẻ bé mọn, thấp hèn, những kẻ tội lỗi, bệnh tật, nghèo đói. Chung quy, vị khách ấy là Người cứu nhân độ thế, đem Lời Thiên Chúa đến rao giảng cho muôn dân để giải thoát họ khỏi vòng tội lỗi, đem lại sự sống vĩnh cửu cho họ. Tắt một lời, vị khách ấy chính là Lời Thiên Chúa (Ngôi Lời), chính là Thiên Chúa thật. Và vì thế nên “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ Lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy” (Ga 14, 23).

Đón tiếp vị khách ấy phải lăng xăng lo dọn dẹp nhà cửa, lo cơm nước cho chu đáo – như Mac-ta đã làm – là tốt, là đã hành xử đúng, nhưng như thế vẫn chưa đủ, vẫn chưa hiểu được ý nghĩa cuộc viếng thăm của vị khách đặc biệt ấy. Mục đích của vị khách có một không hai ấy không phải đến để được đãi đằng cơm nuớc tiệc tùng, phục vụ cho đời sống vật chất. Vị khách ấy đến với mục đích là đem lại Lời Hằng Sống cho cuộc sống tinh thần, cho đời sống vĩnh cửu mai sau. Chính vì thế, nếu biết đón nhận, lắng nghe những Lời Hằng Sống từ vị khách đó, mới thực sự biết chọn cho mình phần tốt nhất. Ma-ri-a trong bài Tin Mừng hôm nay là một điển hình.

Còn nếu chỉ biết vị khách ấy như là một người trần thế (cho dù có là vua quan sang trọng cỡ nào đi chăng nữa), thì sẽ cho những lời nói, cử chỉ, hành động của vị khách ấy là trái thường nghịch lý, là "chướng tai quá! Ai mà nghe nổi?" (Ga 6, 60), thậm chí còn cho đó là "người mất trí" (Mc 3, 21), là "người bị quỷ ám" (Mc 3, 22) nữa. Tuy nhiên, khi đã biết vị khách ấy là Con Thiên Chúa, là Thiên Chúa thật, mà vẫn cố tình phủ nhận như đám người Pha-ri-sêu và kinh sư, thì chắc chắn sẽ nhận được lời khiển trách nặng nề: "Khốn cho ngươi, hỡi Kho-ra-din! Khốn cho ngươi, hỡi Bết-xai-đa! Vì nếu các phép lạ đã làm nơi các ngươi mà được làm tại Tia và Xi-đôn, thì từ lâu họ đã mặc áo vải thô, ngồi trên tro tỏ lòng sám hối rồi. Vì thế, trong cuộc Phán Xét, Tia và Xi-đôn sẽ được xử khoan hồng hơn các ngươi. Còn ngươi nữa, hỡi Ca-phác-na-um, ngươi tưởng sẽ được nâng lên đến tận trời ư? Không, ngươi sẽ phải nhào xuống tận âm phủ!” (Lc 10, 13-15).

Hóa cho nên, không thể đem nhãn quan trần tục ra để nhìn và đánh giá hành động của Ma-ri-a, mà phải cầu xin Thần Khí soi sáng để nhận chân được hành dộng khôn ngoan biết chọn cho mình phần tốt nhất. Vâng, hãy khôn ngoan chọn cho mình phần tốt nhất trước mặt Thiên Chúa, nhưng chớ có dựa vào sự khôn ngoan do mình tưởng là mình tự có, vì thực ra thì đó chỉ là sự khôn ngoan của thế gian; mà phải biết cậy dựa vào sự “khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa” như lời Thánh Phao-lô gửi tín hữu Cô-rin-tô : “Thế mà điều chúng tôi giảng dạy cho các tín hữu trưởng thành cũng là một lẽ khôn ngoan, nhưng không phải là lẽ khôn ngoan của thế gian, cũng không phải của các thủ lãnh thế gian này, là những kẻ sớm muộn gì cũng phải diệt vong. Trái lại, chúng tôi giảng dạy lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa đã được giữ bí mật, lẽ khôn ngoan mà Thiên Chúa đã tiền định từ trước muôn đời, cho chúng ta được vinh hiển”.(1Cr 2, 6-7). Thực sự, chỉ có như thế thì “đức tin của anh em mới không dựa vào lẽ khôn ngoan người phàm, nhưng dựa vào quyền năng Thiên Chúa.” (1Cr 2, 5).

Người Ki-tô hữu hằng ngày đọc kinh, tham dự Thánh Lễ là phần tốt, nhưng chưa phải là “phần tốt nhất” khi chưa thực sự biết lắng nghe, cầu nguỵên và thực hành Lời Chúa trong đời sống đạo của mình. Ôi! Lạy Chúa! Con cũng như bao người khác, nếu có ý định chọn cho mình phần tốt nhất thì cũng chỉ là chọn những thứ thoả mãn được dục vọng nhất thời, chọn những thứ hào nhoáng phù phiềm nhưng rất hấp dẫn lôi cuốn con trong cuộc sống trần thế. Quả thực, nhiều lúc con cứ tưởng là mình khôn ngoan, mà xao lãng, mà quên đi Lời Chúa hằng răn dạy, nhắc nhở con. Ôi ! Lạy Chúa ! “Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài dạy con trong cuộc sống. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài từng theo bước đời con. Xin cho con biết sẵn sàng chờ đợi và vâng nghe theo Chúa. Xin cho con biết sẵn sàng thực hành Lời Chúa đã truyền ban” (“Lắng nghe Lời Chúa” – Nguyễn Duy). Amen.

JM. Lam Thy ĐVD.