Tổ ấm tình yêu

TỔ ẤM TÌNH YÊU        

(LỄ THÁNH GIA THẤT)

Tông huấn Gia Đình “Familiaris Consortio (số 14) viết: “chính Tình yêu của Thiên Chúa là nguồn gốc mọi gia tộc trên trời dưới đất". Vì Tình yêu, Thiên Chúa đã sáng tạo vũ trụ và con người, nên gia đình Nguyên tổ là nguyên mẫu biểu tượng Tổ ấm Tình yêu đầu tiên của nhân loại. Gia đình Nguyên tổ bắt đầu từ 2 ngôi vị (A-đam và E-va) sống trong cái nôi Tình Yêu đã “sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất” (St 1, 28). Và từ mối tương quan giữa 2 ngôi vị ban đầu, "toàn bộ những tương quan liên vị được đặt nên – những tương quan về tình vợ chồng, tình phụ mẫu, tình con thảo, tình anh em – qua những tương quan ấy, mỗi ngôi vị được dẫn đưa vào trong "gia đình nhân loại" và "gia đình Thiên Chúa" là Hội Thánh" (T/H Gia Đình, số 15).

Tuy con người có sa ngã, phải rời khòi vườn Địa đàng để vật lộn với cuộc mưu sinh trên trái đất, nhưng gia đình vẫn mãi mãi tồn tại, dù sự tồn tại ấy không còn được như nguyên mẫu ban đầu. Nói cách khác, vì được tự do, con người đã sa ngã, xa lìa Thiên Chúa, nên bị tội lỗi thồng trị và không ít những Tổ ấm Tình yêu biến thành tổ cú, tổ rắn chứa đầy tội ác. Cũng chính vì thế, để khôi phục lại Tổ ấm Tình Yêu, cũng như để giúp con người chiến thắng được tội lỗi và sự chết, Thiên Chúa đã ban chính Con Một xuống thế làm người cứu độ nhân loại và cũng đặt vào trong một Tổ ấm vượt xa Tổ ấm đầu tiên của nhân loại, đó chính là Thánh Gia Thất. Và cũng từ đó, Tổ ấm Gia đình Ki-tô Giáo được khôi phục và hoàn bị.

Sứ điệp đúc kết Tổng Công Nghị Thương Hội Đồng Giám Mục khóa ngoại thường lần thứ III viết: “Ánh sáng của lịch sử hôn nhân, đã tỏa chiếu từ cuộc gặp gỡ giữa vợ chồng: đó là một món quà, một ân sủng được diễn tả – như sách Sáng Thế nói (2, 18) – khi khuôn mặt này “đối diện” với khuôn mặt kia, trong một sự “tương trợ đồng vị với nhau”, nghĩa là ngang nhau và hỗ tương với nhau. Tình yêu giữa người nam và người nữ dạy chúng ta biết rằng dù vẫn khác nhau về căn tính, mỗi người cần đến người kia để là chính mình, mỗi người phải mở ra và tỏ lộ cho nhau. Đó là điều mà người nữ diễn tả một cách rất gợi tình trong sách Diễm Ca: “Người yêu tôi là của tôi và tôi là của người yêu tôi… tôi thuộc về người yêu tôi và người yêu tôi thuộc về tôi” (Dc 2,16; 6,3).”

Quả thật tiếng “gia đình” luôn hàm chứa một ý nghĩa thiêng liêng cao quý, một bầu khí nồng ấm, ăm ắp tình yêu thương. Với “gia đình Ki-tô giáo” thì còn hơn thế nữa, vì “Trong kế hoạch của Đấng Tạo Hoá, gia đình được coi là “nơi đầu tiên diễn ra quá trình ‘nhân hoá’ cá nhân và xã hội”, là “chiếc nôi của sự sống và tình yêu”. (“Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội Công giáo”, số 209). Từ đó, nổi bật lên vai trò và sứ vụ của gia đình:

I- GIA ĐÌNH – MỘT TỔ ẤM TÌNH YÊU:  Ngay từ nguyên thuỷ, con người đầu tiên được dựng nên vì Tình Yêu. Nếu chỉ có một con người duy nhất thì Tình yêu đó không trọn vẹn, cũng không nảy nở và phát triển được. Vì thế Thiên Chúa đã dựng nên thêm một người nữ từ xương và thịt của người nam. Chưa hết, khi thể hiện tình yêu bằng cách cho đi và nhận lại giữa 2 người, thì điều tất yếu là trổ sinh hoa trái. Sự trổ sinh hoa trái đó chính là kết quả của Lời phán dạy: "Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất” (St 1, 28). Vì thế, con người không thể sống mà không có tình yêu, "Không có tình yêu, gia đình không phải là một cộng đồng các ngôi vị, thì cũng thế, không tình yêu, gia đình không thể sống, lớn lên và tự hoàn thiện xét như một cộng đồng các ngôi vị." (T/H Gia Đình, số 18).

Cuộc sống con người sẽ mất hết ý nghĩa nếu không nhận biết về tình yêu, không có kinh nghiệm về tình yêu, để từ đó nhận lấy kinh nghiệm ấy làm của mình và tích cực dự phần vào đó. Khởi nguyên của gia đình xuất phát từ tình yêu, phát triển vì tinh yêu, nên có thể khẳng định một cách chắc chắn: Gia đình là tổ ấm tình yêu, không có tình yêu thì gia đình không thể tồn tại.

II- GIA ĐÌNH – MỘT XÃ HỘI NỀN TẢNG: Kể từ khi rời khỏi vườn Địa đàng, gia đình nguyên thuỷ là cái mốc đầu tiên hình thành xã hội loài người. Sau đó, Đức E-va Mới Maria đã đón nhận Trưởng Tử Thiên Cung và hạ sinh A-đam Mới nơi một miền quê hẻo lánh và nghèo nàn, ngay giữa lòng xã hội. Vì thế, Đạo Công Giáo là đạo nhập thế. Một cách nôm na, chủ đích của Ki-tô Giáo là đi vào đời, vì gia đình vị thủ lãnh tối cao (Đức Giê-su Ki-tô) sống ở giữa đời. Hoá cho nên có thể xác quyết: Không có gia đình thì không có xã hội và tất nhiên không có xã hội thì Giáo Hội cũng không thể tồn tại.

Quả thực vai trò của gia đình đối với xã hội là rất quan trọng. Nói đến vai trò xã hội của gia đình, người ta thường chỉ nghĩ đến việc truyền sinh và giáo dục, bởi đó là hai công việc mang hình thức đầu tiên không thể thay thế được. Ngoài 2 công việc căn bản đó, gia đình – dù biệt lập hay kết thành hiệp hội – đều có thể và phải dấn thân cho nhiều công cuộc phục vụ xã hội, cách riêng là trong mọi trường hợp, lo cho những người nghèo, lo cho những người trong những hoàn cảnh mà các tổ chức từ thiện và cứu tế công cộng không thể quán xuyến hết được.

Sự đóng góp của gia đình cho xã hội là một bổn phận tất yếu. Về điểm này, thiết tưởng cần phải nhấn mạnh đến tầm quan trọng của lòng thưong người. Một cách cụ thể, đơn giản chỉ là mở rộng cửa nhà mình, mở rộng lòng mình trước những nhu cầu của người anh em. Hơn thế nữa, còn đi đến chỗ dấn thân cụ thể để bảo đảm cho mỗi gia đình có được nơi ăn chốn ở cần thiết. Với gia đình Ki-tô hữu, xin hãy lắng nghe lời khuyến dụ của thánh Gio-an Tẩy giả: "Ai có hai áo, thì chia cho người không có; ai có gì ăn, thì cũng làm như vậy." (Lc 3, 10), để từ đó tiếp sức hỗ trợ những anh chị em đang gặp cảnh khó khăn, thiếu thốn, bởi vì “Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết tuyệt hảo.” (Cl 3, 14). Mối dây liên kết ấy không chỉ giới hạn trong phạm vi gia đình, mà là mở rộng ra cộng đồng xã hội.

Vâng, “Chủ thể tính xã hội của gia đình, xét như một đơn vị duy nhất hay như một số người liên kết thành một nhóm, được biểu lộ qua những hình thức liên đới không những giữa các gia đình với nhau mà cả khi tham gia vào đời sống xã hội và chính trị dưới nhiều hình thức khác nhau. Điều này sẽ xảy ra khi gia đình được xây dựng trên tình yêu: vì được sinh ra trong tình yêu và lớn lên trong tình yêu, nên các thành viên trong gia đình sẽ thấy sự liên đới là một yếu tố làm nên gia đình và cơ cấu hoá gia đình.” (“Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội Công giáo”, số 246).

III- GIA ĐÌNH – MỘT GIÁO HỘI CƠ BẢN: Xuất phát từ Thiên Chúa Ba Ngôi, một cuộc hôn nhân được thiết lập giữa Trưởng Tử Thiên Chúa là hôn phu Giê-su với hiền thê Giáo Hội, sinh sản đàn con đông đúc là các tín hữu. Đó chính là Đại Gia Đình Ki-tô Giáo. Đại Gia Đình đó được hình thành và phát triển chính là nhờ những gia đình Ki-tô hữu và vì thế, gia đình Ki-tô hữu được coi là Giáo Hội cơ bản, là Hội Thánh tại gia ("Thánh Thần được đổ tràn xuống trong việc cử hành các bí tích chính là nguồn mạch sống động và lương thực vô tận cho sự hiệp thông siêu nhiên, nối kết các tín hữu với Đức Ki-tô và quy tụ họ lại với nhau trong sự hợp nhất của Hội Thánh Thiên Chúa. Gia đình Ki-tô hữu là một mạc khải, là một thực hiện đặc biệt mối hiệp thông trong Hội Thánh. Vì thế, gia đình Ki-tô hữu có thể và phải được gọi là "Hội Thánh tại gia" – T/H. Gia Đình, số 21).

Cũng vì xuất phát từ một cuộc hôn nhân là hình ảnh của giao ước tình yêu, nối kết Đức Ki-tô với Hội Thánh, đồng thời vì dự phần vào giao ước ấy, gia đình Ki-tô hữu là nơi minh chứng sống động nhất sự hiện diện của Đấng Cứu Thế trong thế giới và bản chất đích thực của Hội Thánh, qua tình yêu của vợ chồng, qua sự sinh sản con cái, qua sự hợp nhất và trung tín của gia đình, cũng như qua sự hợp tác thân ái giữa mọi thành phần trong gia đình. Đó là lý do giải thich vì sao mà Thư Chung 2014 của Hội Đồng Giám Mục VN (số 6) đã kêu gọi tín hữu hãy xây dựng gia đình theo 4 tiêu chuẩn:

1– Gia đình là cộng đoàn cầu nguyện, thờ phượng Thiên Chúa, đền thờ tại gia; 2– Gia đình là cộng đoàn yêu thương bằng tình yêu hợp nhất thủy chung, xuất phát từ Thiên Chúa Tình Yêu; 3– Gia đình là cộng đoàn phục vụ sự sống, được khơi nguồn từ chính Thiên Chúa Hằng Sống; 4– Gia đình là cộng đoàn tham gia vào sứ vụ Phúc-âm-hoá, bằng lời cầu nguyện cũng như bằng hành động cụ thể. Chính đời sống yêu thương hiệp nhất trong gia đình công giáo, ngay giữa những khó khăn và thử thách của cuộc đời, tự nó đã là lời chứng âm thầm nhưng có sức thuyết phục của Tin Mừng. Ngoài ra, theo truyền thống tốt đẹp, gia đình Công giáo còn là nơi vun trồng ơn gọi linh mục và tu sĩ. Đồng thời, khi có thể, xin anh chị em hãy mạnh dạn chia sẻ và giới thiệu Đức Kitô cho người khác.

KẾT LUẬN:

Để tạm kết luận cho bài viết về một đề tài vô cùng phong phú và hiện thực, xin mượn lời dạy của Sứ điệp đúc kết Tổng Công Nghị THĐGM (-nt-): “Điểm quy tụ và tóm kết mọi dây hiệp thông với Thiên Chúa và với tha nhân chính là Thánh Lễ ngày Chúa Nhật, khi tất cả gia đình và Giáo Hội cùng ngồi bên bàn tiệc của Chúa. Ngài đã trao ban cho tất cả chúng ta, những người hành hương trong lịch sử tiến về điểm gặp gỡ chung kết khi “Đức Kitô trở nên tất cả và trong tất cả” (Cl 3, 11)… Chúng tôi, các nghị phụ, xin anh chị em hãy bước đi cùng chúng tôi hướng về Cuộc Họp Thượng Hội Đồng sắp tới. Nguyện xin sự hiện diện của gia đình Giêsu, Maria và Giuse trong ngôi nhà đơn sơ của họ luôn ấp ủ các bạn. Cùng với Thánh Gia Nazaret, chúng ta hãy dâng lên Chúa Cha lời cầu khẩn của chúng ta cho tất cả gia đình dưới thế”.

Nhân ngày mừng kính Thánh Gia Thất trong năm Tân Phúc-Âm-hóa gia đình Giáo xứ 2015, cầu chúc toàn thể gia đình Ki-tô hữu hướng về mẫu gương Thánh Gia để cầu nguyện + noi gương + học hỏi, sao cho mỗi gia đình, mọi gia đình đều được ơn thánh trở nên một "Tổ ấm Tinh Yêu – gia đình của Thiên Chúa” đích thực. Ước được như vậy.

Xin cùng hiệp ý dâng lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, Chúa đã muốn đề cao Thánh Gia như tấm gương xán lạn để mọi người bắt chước. Xin làm cho chúng con cũng biết noi gương để ăn ở đúng lễ nghĩa gia phong, sống đùm bọc lẫn nhau trong tình yêu mến, hầu được chung hưởng niềm an vui vĩnh cửu trong nhà Chúa trên trời. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki-tô, Chúa chúng con. Amen.” (Lời nguyện nhập lễ, lễ Thánh Gia Thất)

JM. Lam Thy ĐVD.