Maria, đèn trên đế - Giũ cả bụi chân lại

MARIA, ĐÈN TRÊN ĐẾ

“Mẹ và anh em tôi là những người nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành”.

Kính thưa Anh Chị em,

Với chủ đề “Maria, đèn trên đế”, các bài đọc hôm nay sẽ bất ngờ dẫn chúng ta đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Cách riêng, trình thuật Tin Mừng, với chỉ vỏn vẹn ba câu, thánh sử Luca nêu lên sự kiện Mẹ và anh em Chúa Giêsu đến tìm Ngài, nhưng vì đám đông, họ không thể đến gần.

Trình thuật Đức Mẹ tìm thăm Chúa Giêsu đều có ở ba thánh sử nhất lãm; thế nhưng, chỉ riêng ở Luca, sự kiện này xảy ra ngay sau dụ ngôn “Chẳng ai thắp đèn rồi lấy hũ che lại hoặc đặt dưới gầm giường, nhưng đặt trên đế, để những ai đi vào thì nhìn thấy ánh sáng” cùng với lời Chúa Giêsu căn dặn, “Vậy hãy để ý tới cách thức anh em nghe”; cũng riêng Luca, không có câu hỏi “Ai là mẹ tôi, ai là anh em tôi?”, nhưng thật độc đáo, Luca lại có câu trả lời như hai thánh sử kia, “Mẹ và anh em tôi, chính là những ai nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành”; đặc biệt, cũng chỉ duy mình Luca có một chi tiết rất quan trọng về Đức Mẹ, “Còn bà Maria thì hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy và suy đi nghĩ lại trong lòng” thì phải chăng, xuyên suốt Tin Mừng của mình, Luca muốn nêu bật hình ảnh Đức Mẹ như là đèn trên đế, một mẫu gương sống động của người môn đệ trong việc lắng nghe và thực hành Lời Chúa.

Ngay trong chính trình thuật tìm thăm Chúa này, Mẹ Maria đã là đèn trên đế, gương mẫu cho chúng ta, những người môn đệ của Chúa Giêsu. Trước hết, Đức Mẹ đã không quản ngại đường sá xa xôi khi phải rời quê để lên đường đi tìm gặp cho được Chúa Giêsu, cuộc đời của Mẹ là một cuộc đời tìm kiếm Thiên Chúa và thánh ý Người không ngừng; đến nơi, vì người ta quá đông, Đức Mẹ chỉ biết đứng đợi chứ không nại đến đặc quyền của mình, dường như cuộc đời của Mẹ là một cuộc đời chờ đợi Thiên Chúa liên lỉ như một tôi tớ trước chủ mình; cuối cùng, câu nói của Chúa Giêsu hẳn không làm cho Đức Mẹ sốc, nhưng ngược lại là khác, vì chính Đức Mẹ hiểu nó hơn ai cả, “Mẹ và anh em tôi là những người nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành”; cả ba Tin Mừng nhất lãm đều không nói Chúa Giêsu có ra gặp Mẹ hay không, không ai biết, nhưng chắc chắn, dẫu thế nào đi nữa thì Đức Mẹ vẫn bằng lòng. Như thế, Đức Mẹ là đèn trên đế sáng ngời, là kiểu mẫu cho người môn đệ Giêsu.

Khi đọc trình thuật tìm thăm Chúa, hẳn không ai trong chúng ta liên tưởng đến biến cố Truyền Tin, Giáng Sinh, Thăm Viếng hay Ngũ Tuần mà Đức Mẹ đều hiện diện. Với biến cố Truyền Tin, Đức Mẹ thưa, “Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói”; thăm người chị họ, với Magnificat, Đức Mẹ nói đến Đấng đã làm bao việc kỳ diệu trên tôi tớ Người, “Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường”; và với biến cố Ngũ Tuần mà cũng chính Luca kể lại, thì Đức Mẹ cũng có mặt khi cùng các môn đệ đợi chờ Thánh Thần vào ngày Giáo Hội khai sinh. Vì thế, câu trả lời của Chúa Giêsu “Mẹ và anh em tôi, chính là những ai nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành” là một khẳng định của Luca về Mẹ Maria như là người đáp ứng những tiêu chí mà Chúa Giêsu đưa ra cho những ai muốn tham dự vào gia đình Hội Thánh của Ngài, một gia đình thiêng liêng còn hơn cả máu mủ huyết tộc; và chính Đức Mẹ là đèn trên đế, kiểu mẫu của người môn đệ.

Tuyệt vời hơn, có thể nói, chúng ta gặp lại Đức Mẹ trong sách Châm Ngôn hôm nay, “Lòng vua ở trong tay Chúa như những dòng nước chảy, Người muốn hướng nó về đâu tuỳ ý Người” thì cuộc đời Đức Mẹ cũng thế, lòng Đức Mẹ tựa dòng nước chảy mà Thiên Chúa muốn hướng về đâu tuỳ Người; Đức Mẹ chẳng tháo lui, cũng không cưỡng lại; nhờ đó, Chúa đã làm bao điều trọng đại trên Mẹ. Sách Châm Ngôn còn nói đến giới răn yêu thương như là việc thực hành Lời Chúa mà Đức Mẹ đã sống qua mầu nhiệm Thăm Viếng và tiệc cưới Cana, “Thực hành công bình và bác ái, thì đẹp lòng Chúa hơn là hy lễ”. Giới răn thứ hai là lệnh truyền của Thiên Chúa; vì thế, sẽ không bất ngờ khi Thánh Vịnh đáp ca là một lời mà môi miệng Đức Mẹ hằng nhẩm đi nhẩm lại, Mẹ xin cho được bước đi trong đường lối Chúa Trời, “Lạy Chúa, trên đường mệnh lệnh chúa, xin dẫn con đi”. Đức Mẹ là đèn trên đế, kiểu mẫu của người môn đệ vậy.

Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận nói với chúng ta, “Muốn nên thánh, con hãy bắt chước trẻ thơ; nó không hiểu gì về lý thuyết, nhưng nó nhìn mẹ nó, nó làm theo mẹ nó, nó tin mẹ nó biết tất cả, làm đúng tất cả. Nhìn Mẹ Maria, làm như Mẹ Maria, con sẽ nên thánh; Đức Mẹ là sách ‘Phúc Âm sống’, ‘cỡ nhỏ’, ‘bình dân’, hơn tất cả các thánh vừa tầm con”.

Anh Chị em,

Ngắm nhìn Mẹ Maria như đèn trên đế, kiểu mẫu của người môn đệ, Lời Chúa mời gọi chúng ta tự hỏi. Chúng ta có lắng nghe và sống Lời Chúa như Đức Mẹ không; hay Lời Chúa gieo vào lòng chúng ta chỉ như hạt lẻ loi bên đường, hạt hời hợt trên đất sỏi đá, hạt ngột ngạt trong ruộng gai góc? Nếu như thế, thì thật đáng tiếc, chúng ta chỉ là những cây đèn hết dầu, đèn mục tim hoặc vẫn là người dưng nước lã với Chúa Giêsu, khác nào những kẻ khờ khạo xây nhà mình trên cát.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Mẹ Maria, Thầy Dạy Của Con, xin cho con biết bắt chước Mẹ mỗi ngày; nhờ đó, con cũng trở nên đèn trên đế, nên người môn đệ của Chúa Giêsu như Mẹ; và như thế, con càng trở nên ruột rà với Chúa ngày một hơn”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

GIŨ CẢ BỤI CHÂN LẠI

“Những ai không tiếp đón các con, thì khi rời bỏ thành đó, hãy giũ cả bụi chân lại”.

Kính thưa Anh Chị em,

“Giũ cả bụi chân lại” là một trong những tuyên bố mạnh mẽ của Chúa Giêsu, cũng là tuyên bố giúp người môn đệ của Ngài kiên định mỗi khi phải đối mặt với sự phản đối trên bước đường tông đồ; vì cuối cùng, như Thầy mình, một đôi khi, họ cũng phải “giũ cả bụi chân lại”.

Chúa Giêsu sai các môn đệ lên đường, rảo khắp các làng mạc để rao giảng Tin Mừng, chữa lành bệnh tật. Ngài dặn các ông đừng mang theo gì, kể cả cây gậy, bánh và tiền; cũng đừng mặc hai áo nhưng chỉ dựa vào lòng hảo tâm của những người mà họ sẽ rao giảng. Ngài cũng thấy trước thực tế nghiệt ngã, một số người sẽ không chấp nhận họ; với những ai thực sự từ chối những người được sai đi và thông điệp họ mang đến, người môn đệ Chúa Giêsu sẽ “giũ cả bụi chân lại” để rời đi.

Điều đó có ý nghĩa gì? Trước hết, khi bị từ chối, người môn đệ tổn thương; hậu quả là chúng ta rất dễ hờn dỗi và khắc khoải. Thật dễ dàng để ngồi xuống và tức giận; và như thế, chúng ta để cho sự từ chối gây cho mình những thiệt hại lớn hơn. “Giũ cả bụi chân lại” là một cách nói rằng, chúng ta sẽ không để cho những thương tổn tác hại đến mình; người môn đệ Chúa Giêsu không dễ bị điều khiển bởi dư luận và ác ý của bất cứ ai. Đây là một chọn lựa quan trọng để thực hiện trong cuộc sống khi người môn đệ đối mặt với sự từ chối. Thứ đến, “giũ cả bụi chân lại” cũng nói lên rằng, chúng ta vẫn phải tiếp tục tiến về phía trước; không chỉ vượt qua những tổn thương, người môn đệ còn phải tiến lên, tiếp tục tìm kiếm những con người sẽ đón nhận tình yêu và sứ điệp Tin Mừng. Vì thế, theo một nghĩa nào đó, khuyến dụ của Chúa Giêsu trước hết không phải là việc phải đối phó làm sao trước sự từ chối; thay vào đó, là ưu tiên tìm kiếm những ai sẽ đón nhận chúng ta và đón nhận được sứ điệp của Thiên Chúa mà với lý do đó, chúng ta được sai đi.

Cuối cùng, quan trọng hơn cả, “giũ cả bụi chân lại” sẽ giúp người môn đệ khiêm tốn tìm về nguồn cội của mình là chính Thiên Chúa và Lời của Người; chỉ một mình Người là nơi nương tựa duy nhất trong sứ vụ; để từ đó, nhờ gia tăng cầu nguyện, họ có thể nhảy vào cõi vô bờ, sống trong tin yêu vào Lời Thiên Chúa và chính Người. Khi sai các môn đệ đi, Chúa Giêsu trang bị cho các ông hành trang của trời, điều mà trần thế không có; đó là quyền năng và Lời. Như thế mỗi người là một bình chứa sức thiêng và Lời. Bất cứ điều gì làm cho lòng người môn đệ bớt chỗ rỗng để chứa Lời, hãy giũ đi; nếu phải bận tâm mang theo gì thì tâm của họ đã bớt một chỗ của Lời; cũng thế, nếu người môn đệ quá bận tâm với lời ra tiếng vào, tim họ cũng bớt chỗ của Lời. Tóm lại, người môn đệ cần giũ bỏ bất cứ điều gì có hơi hám thế tục dính vào tâm mình; Lời Chúa là ngọn đèn rọi bước chân họ là vậy.

Sách Châm Ngôn hôm nay cũng nói đến Lời, “Mọi lời Thiên Chúa như luyện trong lửa, là thuẫn che chở kẻ nương tựa vào Người”; người môn đệ sẽ tuyệt đối đặt mình trong sự quan phòng của Thiên Chúa, “Xin chớ để con ăn mày, cũng đừng để con giàu có; xin chỉ ban cho con ăn dùng vừa đủ”. Thánh Vịnh đáp ca hôm nay cũng nói đến tầm quan trọng của việc người môn đệ phải đặt trọn niềm tin vào Lời, “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước”, là ánh sáng chỉ đường con đi.

Anh Chị em,

Như vậy, trên bước đường sứ vụ, người môn đệ của Chúa Giêsu không thể tránh khỏi thực tế bị từ chối, thất bại, tổn thương và cô đơn. Cha Ron Rolheiser khuyên, đừng chạy trốn thất bại, cô đơn; đừng coi đó là kẻ thù; đừng tìm kiếm ai khác để chữa chạy ngoài một mình Thiên Chúa; hãy coi thất bại và cô đơn là cách thức dẫn chúng ta tới chiều sâu và lòng lân mẫn của Cha trên trời. Cha Ron Rolheiser đã tặng chúng ta một lời khuyên của Hafiz, một nhà thơ cổ xứ Ba Tư:

“Đừng hàng phục nỗi cô đơn nhanh đến vậy;

Hãy để nó cứa sâu hơn,

Hãy để nó lên men và làm cho bạn thêm dày dạn.

Vì rất ít người phàm và ngay cả hương vị thần thánh có thể làm được điều đó.

Một điều gì đó thiếu vắng trong trái tim tôi đêm nay, đã làm cho mắt tôi nên mềm mại,

Giọng nói tôi dịu dàng, và rõ ràng, tôi tuyệt đối cần đến Thiên Chúa hơn lúc nào hết”.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, con phó dâng cho lòng thương xót Chúa những ai từ chối con và sứ điệp con mang đến; con sẽ tiếp tục cầu nguyện cho họ. Phần con, mỗi khi bị từ chối và thương tổn, xin giúp con hiền lành và khiêm nhượng; cho con biết tìm về nguồn cội của mình là Lời Chúa và chính Chúa, để con cũng có thể đứng lên và đi tới”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)