Khuôn vàng thước ngọc - Cần Trở Nên Bé Mọn

18.7 Thứ Năm trong tuần thứ Mười Lăm Mùa Quanh Năm

Is 26:7-9,12,16-19; Tv 102:13-14,15,16-18,19-21; Mt 11:28-30

Khuôn vàng thước ngọc

Mang lấy ách của tôi là một kiểu nói bóng các thầy Rabbi Do Thái thời xưa quen dùng, hàm ý nhìn nhận ai làm Thầy. Còn ách hay gánh mà Đức Giêsu nói tới ở đây chính là đạo lý Tin Mừng. Có thể nói đạo lý này được tổng hợp trong ba điểm: Tin, tức là chấp nhận trở thành môn đệ và thụ giáo với Chúa; khiêm nhượng, tức là thái độ của chúng ta đối với Thiên Chúa; và hiền lành, nói đến thái độ chúng ta cần có đối với tha nhân. Nói khác đi: chúng ta phải bắt chước Đức Giêsu, sống hoàn toàn theo ý Cha vì yêu mến, đồng thời vì vâng ý Cha, mà hy sinh cho tha nhân cho đến chết trên thập giá. 

Thông thường khi nhắc tới ách, nói tới gánh tức là nói tới một cái gì đó nặng nề và cực nhọc. Vậy mà trong bài Tin Mừng chúng ta vừa nghe, Đức Giêsu lại nói với chúng ta: “Ách của tôi thì êm ái và gánh của tôi thì nhẹ nhàng”. Ách và gánh mà Đức Giêsu nói đến ở đây, chính là những đau khổ và những thử thách mà Ngài đã đón lấy khi chấp nhận mang kiếp phàm nhân.

Đó cũng còn là cái chết đau thương mà Đức Giêsu đã tự nguyện đón nhận lấy như cái chết của một tên tử tội. Những thử thách Đức Giêsu đã chịu cũng nặng nề và cực nhọc biết bao, đến độ khi ở trong vườn Cây Dầu, Đức Giêsu đã phải xin Chúa Cha cất đi cho Ngài nếu như có thể: “Lạy Cha, nếu được, xin Cha cất chén nắng này khỏi con”.

Thế nhưng, cuối cùng, Ngài đã hoàn toàn đón nhận và làm cho nó trở nên êm ái, nhẹ nhàng trong tình yêu dâng tặng cho Cha của mình. Nói khác đi, Đức Giêsu đã đón nhận cái chết với tất cả sự tuân phục và yêu mến. Chính tình yêu làm cho những đau khổ phải chịu của Đức Giêsu trở nên chẳng có chi đau đớn, chẳng có chi nặng nề. Đặc biệt, Đức Giêsu đã không chấp nhận mọi đau khổ và cái chết như một định mệnh nghiệt ngã hay như một bi kịch không lối thoát, nhưng Ngài đã coi đó như một cơ may của những ân phúc cao cả, như một khởi điểm cho sự sống mới và như một khởi nguồn cho hạnh phúc đích thực. 

Đức Giêsu phán: “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng”. Qua những lời này, chúng ta có cảm giác Ngài như nói với những kẻ đang cố gắng tìm kiếm Thiên Chúa một cách vô vọng, ráng cố gắng làm lành một cách vô vọng, đang thấy mọi nỗ lực của mình rốt cuộc chẳng được gì cả, chán nản, kiệt sức rồi. Ngài cũng đang mời gọi những người mệt mỏi vì tìm kiếm chân lý. Người Hy Lạp nói rằng: “Rất khó tìm thấy Thiên Chúa và khi anh đã tìm được Ngài thì anh lại không thể nào nói cho người khác biết về Ngài”. Chúng ta biết Thiên Chúa không phải nhờ sự tìm tòi của trí tuệ mà là do biết chạy đến và yêu mến Đức Giêsu. Thật vậy, chúng ta có thể chấm dứt việc tìm kiếm Thiên Chúa khi được chiêm ngưỡng Đức Giêsu, bởi vì trong Ngài, chúng ta thấy Thiên Chúa Cha, đúng như lời của Ngài nói với các môn đệ. Là những người môn đệ, chẳng phải chúng ta cũng luôn được mời gọi nhìn theo gương Đức Giêsu mà tiến bước sao? 

Đức Giêsu kêu gọi chúng ta hãy mang lấy ách của Ngài. Trong khi đó, người ta dùng thuật ngữ “cái ách” để chỉ sự tuân phục, phó thác. Họ nói đến cái ách của lề luật, của điều răn, cái ách của nước trời, cái ách của Đức Chúa. Nhưng rất có thể Đức Giêsu dùng những chữ đó trong lời kêu gọi của Ngài với một nghĩa gần gũi với chúng ta hơn. Ngài nói ách của Ngài êm ái, chữ “êm ái” trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là vừa vặn, sít sao. Ở xứ Palestine, người ta làm ách bằng gỗ cho bò cái. Con bò được mang đến để người ta đo kích thước, sau đó người ta bào cái ách cho thật nhẵn và đem bò đến thử. Người ta điều chỉnh cái ách thật cẩn thận sao cho thật vừa để khỏi làm trầy cổ con vật. Một số một truyền thống cho rằng, Đức Giêsu là người thợ làm ách giỏi nhất miền Galilê. Khắp xứ, người ta tìm đến tiệm mộc của Ngài để mua những cái tốt nhất và khéo nhất. Có điều gì ngăn cản chúng ta cũng tin như thế không nhỉ? 

Đức Giêsu phán: “Ách của Ta thì êm ái”, ở đây có lẽ Ngài muốn nói rằng, sự sống ta ban cho các ngươi không phải là một gánh nặng làm trầy trụa các ngươi; nhưng là, mọi thứ đều được làm theo kích thước vừa với các ngươi. Như vậy, bất cứ điều gì Chúa gửi đến cho chúng ta đều đã được làm sẵn để thật thích hợp với nhu cầu và khả năng của mỗi người; còn nếu Chúa trao phó công tác cho mỗi người, thì chắc chắn không có gì vượt sức gánh vác của họ. - Đức Giêsu phán: “Gánh của tôi thì nhẹ nhàng”. Điều đó không có nghĩa là một gánh nặng dễ mang, nhưng gánh nặng được đặt trên vai chúng ta trong tình yêu, được mang trong tình yêu và nhờ tình yêu khiến nó trở nên nhẹ nhàng. Khi chúng ta ý thức rằng, gánh nặng của chúng ta là yêu Chúa và yêu người thì nó sẽ trở thành một bài ca được tấu lên bởi những nốt nhạc trầm hùng, diễn tả một thức tình yêu bất diệt. Có một câu chuyện xưa kể lại rằng, một người đàn ông nhìn thấy một cậu bé đang cõng một em nhỏ bị đau chân. Ông tiến tới và hỏi: “Chắc nặng lắm phải không em”? Cậu bé trả lời: “Nó đâu phải là gánh nặng, nó là đứa em nhỏ của tôi mà”. Gánh nặng được ban và được mang trong tình yêu thì luôn luôn nhẹ nhàng như thế. 

“Anh em hãy học với tôi vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường”. Chính trong cuộc khổ nạn mà Đức Giêsu cho thấy bằng chứng rõ nhất về sự hiền lành này: không một chút giận dữ, không một lời đe dọa. “Bị nguyền rủa, Người không nguyền rủa lại, chịu đau khổ mà chẳng ngăm đe” (1Pr 2,23). Tư cách này của Chúa ghi đậm trong ký ức của các môn đệ Ngài, đến nỗi thánh Phaolô, khi muốn van nài người Côrintô về một điều gì đó thân thương và thiêng thánh, đã viết cho họ: “Tôi xin dựa vào lòng nhân từ và khoan dung của Đức Kitô mà khuyên nhủ anh em” (2 Cr 10,1). Tuy vậy, Đức Giêsu đã làm hơn nhiều, chứ không chỉ để lại cho ta gương mẫu về sự hiền lành và nhẫn nại đến độ anh hùng; Ngài còn biến hiền lành và bất bạo động thành dấu chỉ nói lên sự cao cả đích thực. Cao cả không ở chỗ đưa mình lên trên người khác, trên đám đông, nhưng hạ mình xuống để phục vụ và đưa người ta lên. Theo thánh Augustinô, trên Thánh giá, Đức Giêsu cho thấy sự chiến thắng đích thực không ở chỗ biến người khác thành nạn nhân, nhưng biến mình thành nạn nhân, hay nói cách khác, Ngài tự biến mình thành tế vật ngang qua sự hiền hậu và khiêm nhường của mình. Đó chẳng phải là tấm gương sáng để chúng ta noi theo sao? 

Qua những lời trên đây của Đức Giêsu, chúng ta được mời gọi xác tín rằng, không ai trên đời này, có thể thỏa mãn được những khát vọng của chúng ta, có thể cứu chúng ta cho bằng Đức Giêsu, bởi vì Ngài là Thiên Chúa quyền năng. Ngoài ra, qua lời mời gọi và lời hứa ấy, chúng ta cũng được mời gọi để xác quyết rằng, nếu chúng ta biết chạy đến với Chúa mỗi khi gặp khó khăn, đau khổ và thử thách; chắc chắn, chúng ta sẽ nhận được sức mạnh nâng đỡ và sự an ủi vượt xa những gì chúng ta chờ đợi và vượt xa những gì lòng người dám ước mong. Chính vì thế, Đức Giêsu không chỉ ban ơn nâng đỡ, mà Ngài còn mời gọi chúng ta hãy mang lấy ách và gánh của Ngài, bởi như Chúa đã hứa với thánh Phaolô: “Ơn Ta đủ cho con”. Những ách và gánh mà Đức Giêsu đòi hỏi chúng ta là gì nếu không phải là những bổn phận, những thánh giá mà Chúa muốn chúng ta vác lấy như là cơ hội tốt để được cùng Chết và cùng Phục sinh với Ngài sao? 

Qua Lời Chúa hôm nay, Đức Giêsu mời gọi tất cả chúng ta hãy đến với Ngài, chắc chắn không phải để được trút đi những gánh nặng của cuộc sống, nhưng để nhận được sức mạnh tình yêu làm cho những gánh nặng đó trở nên êm ái và nhẹ nhàng, và rồi tâm hồn chúng ta sẽ tràn ngập sự bình an.

***********

17.7 Thứ Tư trong tuần thứ Mười Lăm Mùa Quanh Năm

Is 10:5-7,13-16; Tv 94:5-6,7-8,9-10,14-15; Mt 11:25-27

Cần Trở Nên Bé Mọn

Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo cho chúng ta được biết: Mạc khải đến với chúng ta trọn vẹn chỉ qua một mình Chúa Giêsu Kitô. Người là Con Một của Thiên Chúa. Lời Vĩnh Cửu của Thiên Chúa. Nơi Lời này, Thiên Chúa nói với chúng ta tất cả những gì Ngài muốn nói. Chúa Giêsu Kitô là viên mãn của tất cả mạc khải. Mạc khải bao gồm không chỉ là lời và hành động, nhưng là một Ngôi Vị. Chúa Giêsu Kitô, trong Người, Thiên Chúa không chỉ thông truyền điều gì đó về chính Ngài và mầu nhiêm của Ngài. Nhưng thông ban chính Ngài cho chúng ta.

Ta thấy con người thời nay hãnh diện về khả năng tri thức của mình trong việc khám phá chinh phục thiên nhiên, Chúa Giêsu lại ngợi khen Chúa Cha vì đã mạc khải những mầu nhiệm cao siêu cho những người bé mọn.

Những kẻ thông thái được Chúa Giêsu trực tiếp nhắm đến trong Tin Mừng hôm nay là nhóm Biệt Phái đang đứng trong hành lãnh đạo sinh hoạt tôn giáo và chống đối Chúa. Họ đến với Chúa bằng con đường của sự thông hiểu về luật Môsê; họ cho rằng chỉ cần am tường lề luật Môsê trong Kinh Thánh cũng như trong truyền khẩu là con người có thể đến với Chúa: họ tự phụ mình biết Thiên Chúa, nhưng thực ra họ lìa xa Ngài.

Nghe những lời Chúa Giêsu giảng dạy, thấy những phép lạ Ngài làm, nhưng các nhà thông thái trong xã hội Do Thái bấy giờ – các Luật sĩ và Pharisêu – lại chống đối, lên án, dèm pha và tìm mọi cách để triệt hạ Ngài vì “họ có mắt như không thấy, có tai mà chẳng nghe.” Trong khi đó những người dân thường lại đón nhận được sứ điệp của Ngài và ngợi khen, tôn vinh chúc tụng. Thật ngược đời nhưng đó là cách hành động khôn ngoan của Thiên Chúa: “mạc khải mầu nhiệm Nước Trời cho những người bé mọn.”

Con người có thể khước từ Thiên Chúa, nhưng Thiên Chúa thì không bao giờ từ bỏ con người; Ngài luôn mời gọi con người trở về để lãnh nhận ân sủng và sự thật của Ngài. Thiên Chúa mời gọi mọi người, không phân biệt, nhưng từ phía con người có thể có một trong hai thái độ: thái độ của những kẻ bé mọn khiêm tốn để cho Chúa dạy dỗ; và thái độ của những kẻ thông thái, tự cao, cho mình thuộc một nhóm nhỏ tách rời khỏi đại đa số dân chúng.

Chúa Giêsu cho ta  biết tình yêu bao la của  Thiên Chúa Cha Người chính là cội nguồn của mọi sự tốt lành qua các con cái của Người. Người tỏ mình cho ai là do ý định Người muốn, nhưng chắc chắn một điều là Người không mạc khải Nước Trời cho những người tự phụ mình là khôn ngoan thông thái, mà Người chỉ tỏ cho những ai bé nhỏ, đơn sơ, nghèo hèn.

Con đường Chúa Giêsu mạc khải để giúp con người đến với Thiên Chúa chính là Ngài, mà mỗi người chúng ta được mời gọi đón nhận với tâm hồn đơn sơ khiêm tốn: "Thầy là đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến được với Cha mà không qua Thầy". Nếu cậy dựa vào sự khôn ngoan của mình, con người sẽ không gặp được Thiên Chúa, nhưng nếu để Chúa Thánh Thần hướng dẫn và nhờ qua Chúa Giêsu Kitô, con người có thể đạt tới sự thông hiệp với Thiên Chúa và được cứu rỗi: "Lạy Cha, con chúc tụng Cha, vì điều Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết, thì Cha lại mạc khải cho những người bé mọn".

Dĩ nhiên, Chúa Giêsu không có ý loại bỏ những bậc thông thái, nhưng chỉ có ý cảnh tỉnh những ai cậy dựa vào sự thông thái rằng họ sẽ không đến được với Chúa, không có đủ điều kiện để lãnh nhận mạc khải của Chúa. Tuy nhiên, không thiếu những trường hợp có sự hòa hợp giữa thông thái và đức tin Kitô giáo. Thánh Tôma Tiến sĩ là một điển hình. Nói chung, thái độ khiêm tốn để Chúa soi sáng hướng dẫn là điều căn bản cần phải có luôn.

Nếu như không phải tốn chút công sức nào cũng biết được những điều mà những bậc hiền triết, khôn ngoan không thể đạt tới, thì cần gì những nỗ lực của con người nữa, và tất cả những sự thông thái khôn ngoan của con người còn có ích gì nữa đâu? Phải chăng lời Đức Giê-su nói đó là một ẩn số nan giải cho người thời đại chúng ta ?

Ta cần trở nên những người bé mọn theo tinh thần Tin Mừng, để cảm nếm và sống hòa hiệp với Thiên Chúa. Ðức tin Kitô giáo hướng dẫn chúng ta đến một con người cụ thể, một vị Thiên Chúa chấp nhận sống với con người, chứ không phải những lý lẽ thần học cao siêu. Một con người khiêm tốn có thể có đức tin sâu xa hơn một nhà thông thái. Ðức tin là một hồng ân cần được lãnh nhận hơn là kết quả của sưu tầm trí thức của con người. Thánh Têrêsa Avila, tuy không học hành nhiều, nhưng đã có kinh nghiệm sống động về Thiên Chúa và đã trình bày kinh nghiệm thiêng liêng của mình một cách tốt đẹp, đến nỗi đã được đặt làm tiến sĩ Hội Thánh, vì giáo huấn của thánh nữ để lại là kho tàng thiêng liêng quý báu giúp mọi thành phần Giáo Hội đến với mầu nhiệm Thiên Chúa.

 Qua trang Tin Mừng, ta thấy những kẻ tự cao tự  đại,  tự  cho mình là khôn ngoan thông thái, đã bị Chúa than trách; trái lại những ké bé mọn khiêm nhường lại được Chúa chúc lành. Vì thế chúng ta thấy những ai với tâm hồn đơn sơ, thành thật  và khao  khát  Thiên Chúa thì sẽ đến với Đức Giêsu và được Ngài chỉ dạy cho đường lối dẫn tới sự sống đời đời. Còn những kẻ tự mãn tự cho mình là hiểu biết, không khiêm tốn, không cần học hỏi và chủ quan, tự cho mình là đúng, là đủ thường cố chấp tự mãn nên khó chấp nhận giáo huấn của Người.