Cuộc Tử Đạo Của Gioan Tẩy Giả - Nơi Trảm Quyết Gioan Tẩy Giả

CUỘC TỬ ĐẠO CỦA GIOAN TẨY GIẢ

Thánh Gioan Tẩy Giả sinh ra khoảng 6 tháng trước người anh họ là Chúa Giêsu Kitô. Chúng ta nhớ đến Đức Trinh Nữ Maria, người vừa thụ thai Con Thiên Chúa, vội vã đến gặp người chị họ Êlidabét đang mang thai kỳ diệu ở tháng thứ sáu. Êlidabét được coi là đã quá già nên không thể thụ thai, nhưng bà chờ đợi với niềm tin và hy vọng vào tình yêu Thiên Chúa, Đấng luôn thành tín như Ngài luôn luôn như vậy. Bà và người chồng Dacaria đã hứa với Chúa rằng họ sẽ đặt tên con mình là Gioan.

Lễ sinh nhật Thánh Gioan Tẩy Giả ngày 24 tháng 6 và kỷ niệm cuộc tử đạo của ngài ngày 29 tháng 8. Gioan đã được Chúa sai đến để dọn đường cho Đấng Thiên Sai. Ông là tiên tri cuối cùng trước khi Đức Kitô giáng sinh. Ông đang tích cực “dọn đường cho Chúa” bằng cách làm phép rửa và mạnh dạn tuyên bố rằng mọi người phải ăn năn tội mình. Sứ điệp của ông hướng đến người nghèo khó và người yếu thế, người giàu có và người quyền lực. Ông mặc áo lông lạc đà, ăn châu chấu và mật ong rừng, tuy nhiên mọi người vẫn bị thu hút bởi sứ điệp ăn năn và tha thứ của ông, họ đổ xô đến với ông để chịu phép rửa. Chính Chúa Kitô đã đến với Gioan để chịu phép rửa, đánh dấu sự khởi đầu sứ vụ công khai của Ngài. Ông Gioan khiêm tốn từ chối nhưng rồi ông cũng làm phép rửa cho Chúa Giêsu, và chúng ta thấy ở đây “sự thần hiển” (Theophany – Thiên Chúa biểu lộ rõ ràng cho loài người) đầu tiên – Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần đều hiện diện với những Ngôi Vị riêng biệt.

Theo trình thuật Mc 6:14-29, ông Gioan đã công khai chỉ trích vua Hêrôđê vì sống với vợ của anh mình. (Đây không phải là Hêrôđê Đại Đế, người đã cố giết Chúa Giêsu sơ sinh, mà là một trong những con trai của ông.) Hêrôđê đã bắt Gioan và bỏ tù, mặc dù ông không biết chắc chắn phải làm gì sau đó. Thánh Máccô nói rằng “Hêrôđê biết ông Gioan là người công chính thánh thiện, nên sợ ông, và còn che chở ông. Nghe ông nói, nhà vua rất phân vân, nhưng lại cứ thích nghe.” (Mc 6:20)

Hêrôđia, chị dâu của Hêrôđê, không tôn trọng ông Gioan như vậy. Xấu hổ vì ông Gioan lên tiếng chống lại sự sắp xếp cuộc sống của ả với Hêrôđê, ả quyết tâm giết ông. Con gái của ả (theo truyền thống được gọi là Salome) đã biểu diễn một vũ điệu trong bữa tiệc sinh nhật của Hêrôđê, khiến nhà vua và các vị khách thích thú đến mức ông công khai hứa sẽ ban cho bất cứ thứ gì cô gái muốn, thậm chí là một nửa vương quốc của ông. Được mẹ nhắc nhở, cô gái xin cái đầu của Gioan. Vì có khách nên Hêrôđê miễn cưỡng đồng ý và sai đao phủ chặt đầu Gioan. Khi các môn đệ của Gioan nghe tin, họ đến lấy xác ông và báo cho Chúa Giêsu. Chúa Giêsu đã nói về ông Gioan: “Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả.” (Mt 11:11)

Trong một bài giảng, Thánh Bêđa Khả Kính nói: “Những kẻ bắt bớ ngài không yêu cầu ngài phải chối bỏ Chúa Kitô, nhưng chỉ yêu cầu ngài giữ im lặng về sự thật. Nhưng chịu đựng những đau khổ tạm thời vì sự thật không phải là gánh nặng đối với những người như ông Gioan, đúng hơn là dễ dàng chịu đựng và thậm chí còn đáng mơ ước, vì ông biết niềm vui vĩnh cửu sẽ là phần thưởng của ông.”

Vì sự thật, tôi sẵn sàng chịu đựng điều gì – phá thai, an tử, nghiên cứu tế bào gốc, hôn nhân đồng giới? Làm sao tôi có thể công bố sự thật tốt nhất về những điều đó trong hoàn cảnh sống của tôi?

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ)

 Gói Trọn Tình Yêu – https://youtu.be/SE93aJbqAzk

NƠI TRẢM QUYẾT GIOAN TẨY GIẢ

Trình thuật Mc 6:17-29 (≈ Mt 14:3-12) cho biết: Số là vua Hêrôđê đã sai người đi bắt ông Gioan và xiềng ông trong ngục. Lý do là vì vua đã lấy bà Hêrôđia, vợ của người anh là Philípphê, mà ông Gioan lại bảo: “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài!” Bà Hêrôđia căm thù ông Gioan và muốn giết ông, nhưng không được. Thật vậy, vua Hêrôđê biết ông Gioan là người công chính thánh thiện, nên sợ ông, và còn che chở ông. Nghe ông nói, nhà vua rất phân vân, nhưng lại cứ thích nghe.

Một ngày thuận lợi đến: nhân dịp mừng sinh nhật của mình, vua Hêrôđê mở tiệc thết đãi bá quan văn võ và các thân hào miền Galilê. Con gái bà Hêrôđia vào biểu diễn một điệu vũ, làm cho nhà vua và khách dự tiệc vui thích. Nhà vua nói với cô gái: “Con muốn gì thì cứ xin, ta sẽ ban cho con.” Vua lại còn thề: “Con xin gì, ta cũng cho, dù một nửa nước của ta cũng được.” Cô gái đi ra hỏi mẹ: “Con nên xin gì đây?” Mẹ cô nói: “Đầu Gioan Tẩy Giả.” Lập tức cô vội trở vào đến bên nhà vua và xin rằng: “Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gioan Tẩy Giả, đặt trên mâm.” Nhà vua buồn lắm, nhưng vì đã trót thề, lại thề trước khách dự tiệc, nên không muốn thất hứa với cô. Lập tức, vua sai thị vệ đi và truyền mang đầu ông Gioan tới. Thị vệ ra đi, chặt đầu ông ở trong ngục, bưng đầu ông trên một cái mâm trao cho cô gái, và cô gái trao cho mẹ. Nghe tin ấy, môn đệ đến lấy thi hài ông và đặt trong một ngôi mộ.

Bữa tiệc sinh nhật “khét tiếng” của Hêrôđê Antipas, với đỉnh điểm là vụ chém đầu Thánh Gioan Tẩy Giả, đã diễn ra tại thành phố Machaerus, phía đông Biển Chết – hiện nay là Jordan.

Bị thất lạc hơn một nghìn năm sau khi bị người La Mã phá hủy vào cuối Cuộc Nổi Loạn Do Thái lần thứ nhất năm 71-72 sau Công Nguyên, địa điểm cung điện của Hêrôđê đã được xác định chính xác vào năm 1968, khi một học giả người Đức phát hiện di tích bức tường bao vây do quân La Mã dựng lên.

Trong hơn một thập niên, kiến trúc sư và nhà khảo cổ người Hungary là TS Győző Vörös đã chỉ đạo các nỗ lực khai quật và bảo tồn tại Machaerus sau khi giành được hợp đồng từ Sở Cổ Vật Hoàng Gia Jordan. Trong cuộc phỏng vấn của Vatican News, TS Vörös cho biết: “Họ đã liên lạc với tôi năm 2009 như một câu trả lời cho mong muốn của ĐGH Bênêđíctô XVI, vì trong một chuyến tông du, ngài đã bày tỏ quan tâm Machaerus… bối cảnh Phúc Âm quan trọng nhất ở Jordan. Họ muốn khai quật nghiêm túc và cũng muốn khám phá các cơ hội để trình bày và bảo tồn các di tích.”

TS Vörös đã nhận Huy Chương Vàng danh giá của giáo hoàng, do Viện Hàn Lâm Giáo Hoàng trao tặng, ghi nhận công trình xuất sắc của ông về Machaerus, đã được xuất bản thành ba tập. Ông giải thích ý nghĩa lịch sử về cái chết của Thánh Gioan Tẩy Giả: “Đoạn Phúc Âm duy nhất có câu chuyện song song từ cùng thời đại được viết bởi một tác giả không phải là Kitô hữu, đó là sử gia Do Thái Josephus. Địa điểm hành quyết Gioan đã được xác nhận khoảng 250 năm sau đó bởi văn sĩ Kitô giáo Eusebius ở Pamphilia.”

TS Vörös cho biết: “Ngoài giá trị lịch sử độc đáo, Machaerus còn có hai đặc điểm độc đáo. Đây là di tích khảo cổ đã tồn tại… thật không thể tin được. Đúng là một phép lạ khi bạn có một cảnh Phúc Âm vẫn tồn tại như thế.” Địa điểm này còn độc đáo ở chỗ nó mang đến cho các sử gia – cũng như du khách – cơ hội có được bức tranh thực sự chính xác về một sự kiện trong Phúc Âm.

TS Vörös và nhóm của ông có thể trình bày bản tái hiện cung điện của Hêrôđê, nơi con gái của Hêrôđia đã múa biểu diễn cho Hêrôđê Antipas và thực khách, rồi được hứa cho thủ cấp của Thánh Gioan Tẩy Giả. TS Vörös cho biết: “Đây là những minh họa Kinh Thánh về thực tế, và đây là trọng tâm của sứ mệnh khảo cổ tại Marchaeus. Không có lịch sử nếu không có địa lý, không có các di tích lịch sử có thể nhìn thấy và tham quan. Việc nghiên cứu khảo cổ có thể cung cấp khuôn khổ và bối cảnh thực sự cho các Phúc Âm ở Thánh Địa.”

Nhớ lại lời của ĐGH Phanxicô đã nói rằng Thánh Địa là “Phúc Âm thứ năm” giúp chúng ta hiểu bốn Phúc Âm kia, TS Vörös nói rằng các địa điểm của Thánh Địa cung cấp bối cảnh lịch sử không chỉ cho chúng ta mà còn cho con cháu chúng ta, cho thế hệ tiếp theo mà chúng ta có thể cung cấp những cuốn sách tôn giáo được minh họa bằng hiện thực lịch sử. Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng đối với cái chết của Thánh Gioan Tẩy Giả, mà Chúa Giêsu đã so sánh với Cuộc Khổ Nạn và cái chết của Ngài.

TS Vörös cho biết: “Vì vậy, khi chúng ta nói về việc giam cầm và chém đầu Thánh Gioan Tẩy Giả, đó cũng là điềm báo trước sự kiện Canvê, bằng cách nào đó. Thánh Gioan Tẩy Giả cũng là điềm báo trước Chúa Giêsu Kitô với cuộc khổ nạn của Ngài, và đó không phải là sự tưởng tượng thần học. Chính Chúa Giêsu đã trao “chìa khóa” về Machaerus cho chúng ta, khi Ngài nói về đau khổ của Thánh Gioan Tẩy Giả rằng Con Người sẽ phải chịu đau khổ tương tự. Vì vậy, đó là một đoạn rất quan trọng của các Phúc Âm, khi có nó trong tay với thực tế lịch sử của nó thì đó là… Tôi sẵn sàng nói rằng, đó là một loại quà tặng của Thiên Chúa toàn năng dành cho thế kỷ 21.”

Chúng ta sắp kỷ niệm 2.000 năm ngày tử đạo của Thánh Gioan Tẩy Giả (mất năm 28 hoặc 29 sau Công Nguyên), TS Vörös hy vọng rằng địa điểm khảo cổ Machaerus sẽ sẵn sàng được trình bày một cách rõ ràng và xác thực, đó là điều quan trọng nhất. Và ông hy vọng rằng, cùng với các nhà chức trách Jordan, Machaerus sẽ lại xuất hiện trên bản đồ Thánh Địa khi giáo hoàng tiếp theo của Rôma đến thăm địa điểm khảo cổ linh thiêng này.

CHRISTOPHER WELLS

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ)

Gioan Tẩy Giả – https://youtu.be/Ci6cPMko7rs