Khiêm tốn và táo bạo

KHIÊM TỐN và TÁO BẠO

Thánh Tôma Aquinô sinh năm 1224 tại Rocca Sicca, nước Ý, trong lâu đài cha truyền con nối của bá tước Aquinô ở tỉnh Neapolitan. Khi còn trong bụng mẹ, một vị thánh đã nói tiên tri cho bà Theodora, nữ bá tước Aquinô, mẹ của Thánh Tôma: “Này bà, hãy vui mừng vì bà đã có một đứa con trai mà bà sẽ đặt tên là Tôma… Nó có sự học hỏi và sự thánh thiện mà không nơi nào trên thế giới có thể sánh được.”

Lời tiên tri đã ứng nghiệm và thế giới vui mừng. Năm 1319, tại buổi điều trần về việc tuyên thánh cho Tôma Aquinô, tổng giám mục thành phố Naples đã làm chứng rằng “Đấng Cứu Độ của chúng ta đã sai đến, với tư cách là tiến sĩ chân lý để soi sáng thế giới và Giáo Hội hoàn vũ, đầu tiên là Tông Đồ Phaolô, sau đó là GM. Augustinô, và cuối cùng là LM. Tôma Aquinô, cho đến tận thế sẽ không ai thành công bằng các ngài.”

Tu sĩ LM. Tôma được tuyên thánh năm 1324, năm mươi năm sau khi ngài qua đời, ĐGH Gioan XXII tuyên bố ngài là một vị thánh của Giáo Hội Công Giáo. Năm 1568, Thánh Tôma Aquinô được phong là Tiến Sĩ Hội Thánh. Năm 1879, ĐGH Lêô XIII tuyên bố rằng thần học của Thánh Tôma là sự trình bày dứt khoát về giáo lý Công Giáo và hàng giáo phẩm nên lấy những lời dạy của ngài làm nền tảng cho lập trường thần học.

Sự kết hợp giữa học thức tuyệt vời và sự thánh thiện là điều rất hiếm. Người học rộng thường kiêu ngạo, người thánh thiện không phải ai cũng có học. Học trò xuất sắc Etienne Gilson của Thánh Tôma Aquinô chứng thực rằng Tôma sở hữu hai đức tính cao độ hiếm khi tìm thấy ở cùng một người: khiêm tốn và táo bạo. Sự khiêm tốn cho phép ngài nhìn thấy sự thật của mọi thứ mà không để cái tôi của mình cản trở. Sự táo bạo cho phép ngài kiên trì bám lấy sự thật mà ngài đã nhìn thấy.

Là một người ham đọc sách, nhà vật lý nổi tiếng Werner Heisenberg tuyên bố rằng trong số nhiều tác giả mà ông nghiên cứu, Thánh Tôma Aquinô là người có tư tưởng cởi mở nhất. Bộ Tổng Luận Thần Học (Summa Theologica) là bản tóm tắt hầu như tất cả kiến thức có sẵn vào thời của ngài. Tuy nhiên, đức tính này được kết hợp với sự trung thành kiên quyết của ngài với sự thật của sự vật. Giống như bàn tay được thiết kế mở ra và khép lại để nắm bắt một thứ gì đó, miệng mở ra và khép lại để ăn, tâm trí của Thánh Tôma Aquinô cởi mở với sự thật mà ngài đã hiểu một cách chắc chắn.

Thánh Tôma Aquinô viết một cách đơn giản và sâu sắc. Câu sau đây mô tả trọng tâm nhận thức luận của ngài và thể hiện tính khách quan của ngài một cách rất rõ ràng: “Trí tuệ con người được đo lường bằng sự vật nên tư tưởng của con người không tự nó là đúng mà được gọi là đúng nhờ sự phù hợp của nó với sự vật.” Ngài không quan tâm việc chạy theo xu hướng. Ngài vô hại trước bất kỳ nhu cầu nào về sự khen ngợi. Sự thật luôn là ánh sáng dẫn đường cho ngài dù nó có thể trái ngược với thời đại đến mức nào.

Đương thời, triết gia Peter Kreeft đã tuyên bố rằng Tôma Aquinô là triết gia vĩ đại nhất trong số các triết gia vì ngài là ngọn hải đăng của “sự thật, lẽ thường, thực tế, sự rõ ràng, sự sâu sắc, sự chính thống và hiện đại.” Từ cuối cùng trong lời khen ngợi này đề cập thực tế là Tôma luôn cập nhật. Tuy nhiên, triết học của ngài không bao giờ tách rời khỏi nhân loại. Ngài viết: “Lòng tốt lớn nhất mà một người có thể dành cho bất kỳ người nào là hướng dẫn họ đến sự thật.”

Cuối cùng, sự thánh thiện và lòng nhân đạo của ngài được thể hiện rõ ràng trong một lời cầu nguyện của ngài: “Lạy Chúa là Thiên Chúa của con, xin ban cho con trí tuệ để nhận biết Ngài, tấm lòng để tìm kiếm Ngài, khôn ngoan để tìm gặp Ngài, đức hạnh để làm đẹp lòng Ngài, kiên trì trung tín chờ đợi Ngài, và hy vọng cuối cùng được ôm Ngài.”

TS. DONALD DEMARCO

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ)

▶ Thomas Tiến Sĩ – https://youtu.be/LC06szUbkzo

▶ Tiến Sĩ Thiên Thần – https://youtu.be/CnqiiXQoDdE