Chương 5

Mátthêu - Chương 5

Bài giảng trên núi.

1Thấy đám đông dân chúng, Chúa Giêsu lên núi; đoạn Ngài ngồi xuống, các môn đệ đến gần Ngài; 2và Ngài cất tiếng dạy họ rằng:

3"Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó,

vì Nước Trời là của họ.

4Phúc cho những ai buồn sầu,

vì họ sẽ được an ủi.

5Phúc cho những ai hiền lành,

vì họ sẽ được đất làm cơ nghiệp.

6Phúc cho những ai đói khát sự công chính,

vì họ sẽ được no thỏa.

7Phúc cho những ai có lòng thương xót,

vì họ sẽ được xót thương.

8Phúc cho những ai có lòng trong sạch,

vì họ sẽ được nhìn xem Thiên Chúa.

9Phúc cho những ai xây dựng hòa bình,

vì họ sẽ được gọi là con cái Thiên Chúa.

10Phúc cho những ai bị bắt bớ vì lẽ công chính,

vì Nước Trời là của họ.§

11Phúc cho các con khi vì Thầy, mà bị người khác làm nhục, bắt bớ rồi vu khống cho các con mọi điều gian ác dối trá. 12Các con hãy vui mừng và hân hoan, vì phần thưởng của các con thật lớn lao ở trên trời; thật vậy các Ngôn Sứ là những người đi trước các con, cũng đã bị bắt bớ như thế.

Sánh ví với muối và ánh sáng.

13Các con là muối cho đất; nhưng nếu muối lạt, thì lấy gì ướp cho mặn lại được? Nó không còn giá trị gì, chỉ có đổ ra ngoài cho người ta chà đạp lên thôi. 14Các con là ánh sáng cho thế gian. Thành nào ở trên núi không thể bị che khuất được. 15Không ai thắp đèn rồi đem để dưới đáy thùng, nhưng để trên giá cao, để chiếu sáng mọi nơi trong nhà. 16Cũng vậy, ánh sáng của các con phải soi cho mọi người, để người ta thấy việc lành của các con và ngợi khen Cha các con, Ðấng ngự trên trời.

Giáo huấn về Lề Luật.

17Các con đừng tưởng Thầy đến để hủy bỏ Lề Luật hay các Ngôn Sứ; không, Thầy không đến để hủy bỏ mà để kiện toàn. 18Amen§ Thầy bảo các con: Trời đất sẽ qua đi, nhưng một chấm một phẩy trong Lề Luật sẽ không bị bỏ qua, cho đến khi kết thúc mọi sự. 19Vậy ai phạm một trong những điều nhỏ nhặt nhất trong những điều răn này và dạy người khác làm như vậy, sẽ được kể là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời; còn ai tuân giữ và dạy người khác tuân giữ những điều răn này, thì sẽ được kể là kẻ lớn trong Nước Trời. 20Thầy nói cho các con hay: nếu các con không công chính hơn những kinh sư và Pharisêu, các con sẽ không vào được Nước Trời.

Giáo huấn về sự giận dữ.

21Các con đã nghe có lời dạy người đời xưa rằng: “Không được giết người; kẻ nào giết người sẽ bị xét xử”. 22Còn Thầy, Thầy bảo các con: ai nổi giận với anh em mình thì sẽ bị xét xử; ai bảo anh em mình: “Đồ ngốc”, thì sẽ bị hội đồng xét xử; và ai rủa anh em mình: "Đồ khùng", thì đáng bị phạt nơi lửa địa ngục. 23Vì thế, nếu các con dâng của lễ nơi bàn thờ, và sực nhớ có người đang bất bình với mình, 24thì hãy đặt của lễ đó trước bàn thờ, và đi làm hòa với người anh em trước đã rồi hãy đến dâng của lễ. 25Hãy thỏa thuận với đối phương bao lâu còn trên đường với họ. Nếu không, họ sẽ nộp các con cho thẩm phán, rồi thẩm phán nộp cho cảnh vệ, và các con bị tống ngục. 26Amen Thầy bảo các con: các con sẽ không ra khỏi đó, cho đến khi trả hết đồng kôđrantê§ cuối cùng.

Giáo huấn về ngoại tình.

27Các con đã nghe nói: “Chớ ngoại tình”. 28Song Thầy bảo các con: hễ ai nhìn xem người nữ mà thèm muốn, thì đã ngoại tình với người ấy trong lòng rồi. 29Nếu mắt phải các con nên dịp tội cho mình, hãy khoét và vứt nó xa khỏi mình, thà mất một phần thân thể còn hơn toàn thân bị bỏ vào hỏa ngục. 30Và nếu tay phải các con nên dịp tội cho mình, hãy chặt và vứt nó ra xa khỏi mình, thà mất một phần thân thể còn hơn là toàn thân bị bỏ vào hỏa ngục.

Giáo huấn về ly dị.

31Có lời rằng: “Ai rẫy vợ thì hãy cho vợ giấy ly hôn”. 32Song Thầy bảo: hễ ai rẫy vợ mình, trừ lý do hôn nhân bất hợp pháp, là làm cho vợ ngoại tình; và ai lấy người vợ đã ly hôn cũng mắc tội ngoại tình.

Giáo huấn về thề thốt.

33Các con lại đã nghe có lời dạy người đời xưa rằng: “Con chớ thề gian; phải giữ lời con thề với Chúa”. 34Còn Thầy, Thầy bảo các con: đừng thề thốt chi cả; đừng lấy trời mà thề, vì đó là ngai Thiên Chúa, 35Ðừng lấy đất mà thề, vì đó là bệ chân Ngài, cũng đừng lấy Giêrusalem mà thề, vì là thành của Vua Cao Cả. 36Cũng đừng lấy đầu mình mà thề, vì các con không thể làm cho một sợi tóc hóa trắng hay đen được. 37Nhưng lời của các con phải: nếu “có” thì nói “có”; “không” thì nói “không”, thêm bớt điều gì là bởi Quỷ.

Giáo huấn về trả thù.

38Các con đã nghe nói: “Mắt đền mắt và răng đền răng”. 39Song Thầy bảo các con: đừng chống cự kẻ ác; nhưng nếu ai vả má phải của các con, thì hãy giơ cả má trái ra nữa; 40và nếu ai muốn kiện để lấy áo trong của các con, thì hãy đưa cả áo ngoài cho họ nữa; 41ai bắt các con đi một dặm, thì hãy đi với họ hai dặm. 42Ai xin, các con hãy cho; và ai muốn vay mượn, các con đừng từ chối.

Yêu thương kẻ thù.

43Các con đã nghe nói: “Hãy yêu mến người lân cận và hãy ghét thù địch của mình”. 44Song Thầy bảo các con: hãy yêu mến thù địch của các con và cầu nguyện cho những kẻ bắt bớ các con, 45như thế các con sẽ nên con của Cha, Ðấng ngự trên trời, Đấng cho mặt trời mọc lên trên kẻ dữ và người lành, và làm mưa trên người công chính và kẻ bất lương. 46Vì nếu các con yêu mến những kẻ yêu mến mình, thì có công phúc gì? Những người thu thuế không làm thế sao? 47Và nếu các con chỉ chào hỏi anh em mình, thì các con có làm gì lạ? Các dân ngoại không làm thế sao? 48Vậy các con hãy nên trọn lành như Cha trên trời là Ðấng Trọn Lành.

====================

§ Mt 5, 3-10 Đoạn Tin Mừng này còn được gọi là “Tám mối phúc thật”, hay “Bát phúc”.

§ Mt 5, 18 Từ “Amen”: được Chúa Giêsu dùng rất nhiều lần trong khi giảng dạy. Chữ này trước đây thường được dịch là “Thật vậy, Quả thật”, nay bản dịch Qùa Tặng Tin Mừng chọn cách giữ nguyên chữ này để mọi người khi có dịp sẽ tham khảo thêm về ý nghĩa rất phong phú của nó. Nên chú ý tới một ý nghĩa tối quan trọng này: Chúa Giêsu đã dùng từ Amen theo một cách mới để nhấn mạnh và khẳng định, để mở đầu cho một chân lý quan trọng sắp sửa được chính Ngài công bố; thậm chí có khi chữ này được lập lại liên tiếp hai lần: “Amen, Amen”, đặc biệt trong Tin Mừng Gioan.

§ Mt 5, 26 "Kôđrantê": là đơn vị tiền tệ gốc Rôma có giá trị rất nhỏ. Một lao động phổ thông một ngày làm trung bình được khoảng 100 kôđrantê.