Bài Lời Chúa 036
BÀI LỜI CHÚA 36
Vai trò nữ giới
Trích Tin Mừng Thánh Gioan 2.1-11
Xảy ra có tiệc cưới tại Ca-na xứ Ga-li-lê. Và có thân mẫu của Đức Giêsu ở đó. Đức Giêsu và các môn đồ của Ngài cũng được mời dự tiệc cưới. Khi thấy họ hết rượu, thân mẫu Đức Giêsu mới nói với Ngài:
- Họ không có rượu nữa !
Đức Giêsu đáp :
- Thưa Bà, chuyện đó can gì đến bà và tôi ? Giờ của tôi chưa đến !
Thân mẫu Ngài nói với các người hầu :
- Ngài có bảo gì, các anh hãy làm theo !
Ở đó, có đặt sáu chum bằng đá dùng vào việc tẩy rửa theo tục lệ Do thái, mỗi chum chứa khoảng 80 hoặc 120 lít nước. Đức Giêsu bảo họ :
- Các anh đổ đầy nước vào chum !
Và họ đổ đầy tới miệng. Rồi Ngài nói với họ :
- Bây giờ, các anh múc đem cho ông quản tiệc.
Khi ông quản tiệc nếm thử nước đã hóa thành rượu, mà không biết rượu từ đâu ra (còn các người hầu đã múc nước thì biết), ông mới gọi tân lang lại mà nói :
- Ai cũng thết rượu ngon trước, rồi khi khách dự tiệc đã ngà ngà, mới đãi rượu xoàng hơn. Còn anh, anh đã giữ rượu ngon cho đến bây giờ.
Đức Giêsu đã làm dấu lạ đầu tiên này tại Ca-na, miền Ga-li-lê để bày tỏ vinh quang của Ngài ra, và các môn đệ đã tin vào Ngài.
* Đó là Lời Chúa ! - Lạy Chúa Kitô, ngợi khen Chúa !
Suy niệm Lời Chúa
Bài Lời Chúa kỳ trước đã cho ta thấy nam nữ bổ túc cho nhau, hai bên đều cần nhau ; do đó, phải tôn trọng nhau, quí nhau. Kỳ này, ta dành riêng nói về giới phụ nữ.
Lý do thứ nhất : Là vì người đời không có cái nhìn đúng đắn về phụ nữ. Lấy tỉ dụ : người xưa có câu : “Trai thì năm thê bảy thiếp”. Quan niệm ấy hạ giá phụ nữ xuống chỉ còn là kẻ sinh con đẻ cái, cho gia đình chồng có kẻ nối dõi tông đường, hoặc để làm lụng đồng áng. Nay, vẫn có người nghĩ như vậy. Thời mới với luồng văn hóa và ăn chơi Âu Mỹ truyền sang, phụ nữ lại bị nhìn dưới góc cạnh tình dục, thể xác, coi họ như đồ chơi, hoặc đối tượng thỏa mãn...
Lý do thứ hai : Chính phụ nữ cũng chưa nhìn nhận đúng về vai trò của mình. Trong vở tuồng, một diễn viên không đóng đúng vai trò của mình là diễn viên tồi. Chẳng hạn vai tướng cướp hung ác : phải đóng làm sao cho khán giả thấy cái ác của hắn mà ghét hắn, lúc đó là diễn thành công. Hoặc vai cô gái bị nạn đáng thương, diễn sao mà lời ca còn chưa não nuột, nét mặt chưa sầu khổ, cử chỉ còn vụng về, chưa làm cho khán giả cảm xúc, ứa lệ khóc theo mình, là chưa đóng trọn vai trò. Cũng vậy, không nhận định cho đúng vai trò của mình, thì trên sân khấu cuộc đời, người phụ nữ không thể làm cho người xung quanh họ và ngoài xã hội thấy được vai trò của họ, thấy được tất cả cái kho tàng phong phú và quí báu của nữ tính trong họ, sự đóng góp tích cực và không thể thay thế được về lòng từ tâm, nhân ái, về sự dịu hiền, sự tế nhị, lòng cảm thương... trong sinh hoạt gia đình và xã hội.
Bài suy niệm Lời Chúa hôm nay không có tham vọng nói hết mọi khía cạnh của vai trò nữ giới, chỉ nêu ra một hai khía cạnh, xét ra có vẻ chủ chốt hơn cả. Vậy bài Tin Mừng đọc trên kia cho thấy gì ?
Câu đầu tiên là : “Có một tiệc cưới ở Ca-na. Trong tiệc ấy có Mẹ Đức Giêsu ở đó. Đức Giêsu và các môn đệ cũng được mời”. Thế nghĩa là Đức Maria có mặt. Đó là sự hiện diện của một phụ nữ, và hiện diện bên cạnh Chúa Giêsu.
Hội Thánh luôn luôn coi Đức Mẹ là bà Eva mới, phụ tá bên cạnh Đức Giêsu là Ađam mới. Điều ấy làm ta nhớ đến bài kỳ trước : Ađam nguyên tổ đã buồn bã biết bao, vì thiếu người bầu bạn tương xứng. Và từ đó, ta đã xét rộng ra và đặt câu hỏi : Nếu thế giới mà thiếu phụ nữ thì sẽ ra sao ? Trong gia đình thiếu mẹ, thiếu chị sẽ buồn tẻ thế nào ! Vậy có bao giờ chúng ta dâng lên Thiên Chúa một lời cảm tạ, vì Chúa đã ban những phụ nữ : người mẹ, người chị, người em gái bên cạnh đời ta không ? Đó là một hồng ân vô giá, ta có cảm tạ Chúa chưa ?
Đừng vội nghĩ đến những phụ nữ làm ta đau khổ. Khoan ! Đấy là chuyện sau, khi họ không đóng đúng vai trò của họ. Hãy nghe tiếng reo mừng biết ơn của Ađam trong vườn địa đàng khi Thiên Chúa dẫn Eva đến cho ông. Trước đó, ông buồn vì thiếu vắng một người bầu bạn tương xứng, cho dù ông có cả vườn địa đàng, cây cỏ tốt tươi, hoa trái ngon ngọt. Có phải Ađam thiếu đồng chí để tính công chuyện làm ăn, để xây dựng nhà cửa, để vui chơi đâu ! Nếu thế, Thiên Chúa đã dựng cho Ađam một người đàn ông nữa. Không ! Ađam thiếu một người bạn trợ giúp và bổ túc cho bản thân ông, với những tính dịu dàng, hiền hậu, kiên nhẫn và đầy yêu đương. Nên Chúa đã dựng cho ông một người phụ nữ làm vợ, làm mẹ.
Gia đình ta hôm nay, trong giờ cầu nguyện này, phải dâng lời cảm tạ hồng ân ấy của Chúa.
Bước sang phần hai, ta đặt câu hỏi : Có mặt trên đời, phụ nữ đóng vai trò nào ? Để dẫn giải, ta lấy đoạn Tin Mừng và ta mượn Thông điệp của Đức Giáo Chủ Gioan Phaolô II bàn về “Mẹ Đấng Cứu Thế (số 21), Ngài viết : “Khi thấy họ hết rượu, thân mẫu Đức Giêsu nói với Chúa. Nhưng cho dù câu trả lời của Đức Giêsu có thể được Đức Mẹ hiểu như một lời từ chối, hay ít ra một lời nói có ý bí nhiệm sâu xa, Đức Mẹ vẫn cứ bảo với các người hầu : ‘Ngài nói gì, các anh cứ việc làm theo !’.Và chúng ta biết Đức Giêsu sau đó đã hóa nước lã thành rượu hảo hạng, ngon hơn hẳn thứ rượu đã đãi tiệc lúc trước. Giữa Đức Giêsu và thân mẫu Ngài thực là tâm đầu ý hiệp... Trong biến cố vừa xảy ra, vai trò của Đức Mẹ được phác họa rõ ràng với một ý nghĩ mới, đó là việc Mẹ quan tâm tới loài người, Mẹ đoán trước thấy mọi nhu cầu và thiếu thốn của họ.
Như lời Đức Giáo Chủ nói, nếu không có Mẹ Maria, phép lạ hôm đó không xảy ra. Vậy chính Đức Maria đã đóng góp vào việc ấy cách tích cực, kết quả là vinh quang cho Thiên Chúa, và vui vẻ, hạnh phúc cho loài người.
Nhìn vào Đức Mẹ, phụ nữ thấy ngay vai trò của mình :
Thứ nhất : Đức Mẹ quan tâm tới loài người và mọi nhu cầu của họ : Người phụ nữ cũng vậy. Người phụ nữ là người trời sinh ra không để sống cho mình, song là để quan tâm tới người khác.
Nhưng muốn quan tâm thì phải có quan là nhìn, tức là có con mắt - con mắt nhìn - và phải có tâm là tâm hồn biết thương yêu và lo lắng; vậy quan tâm là con mắt nhìn và để ý, để tâm lo lắng. Nhiều người có mắt mà chẳng thấy gì, chẳng thấy cái khổ, cái đau của người khác ; vì họ chỉ nhìn thấy có mình họ, các quyền lợi và sở thích riêng họ. Người ích kỷ không thấy ai ngoài mình. Người phụ nữ phải là người có đôi mắt để thấy. Người đời luôn ca tụng vẻ đẹp của đôi mắt phụ nữ, nhưng thiết tưởng đôi mắt đẹp nhất là đôi mắt biết nhìn thấy các khổ đau mà cứu giúp. Chị em phụ nữ nào có đôi mắt chỉ nhìn vào mình, vào quyền lợi ích kỷ của mình, họ chưa đóng đúng vai trò của họ trên đời.
Thứ hai : Đ.Giáo Chủ còn cho biết Đức Mẹ trình bày nhu cầu loài người với Chúa Giêsu : “Mẹ đoán trước các nhu cầu của con người, nghĩa là đồng thời đưa chúng vào ánh sáng của sứ mạng thiên sai và quyền lực cứu độ nơi Đức Kitô. Vậy, ở đó có một sự môi giới. Đ.Maria đứng giữa Con Mình và loài người trong cảnh sống đầy thiếu thốn, nghèo túng và khổ đau..., và với tư cách là Mẹ, Đức Maria khẩn cầu cho loài người”.
Chị em phụ nữ cũng vậy, khi đã nhìn thấy các nhu cầu của người chung quanh, trong nhà cho chí ngoài xã hội, thì đứng ra làm môi giới: trước hết là trình bày ra cho ai có quyền, có khả năng, rồi xin họ ra tay giúp đỡ, hoặc giải quyết vấn đề. Trên báo chí ngày nay, người ta thấy có người ký tên N.V.L., trình bày “các việc cần làm ngay” cho cơ quan có thẩm quyền, cho cả đồng bào trong nước thấy rõ. Nhờ đó, biết bao nhiêu vấn đề đau thương, bao nhiêu tệ nạn xã hội được sửa chữa, chấn chỉnh... Đáng tiếc là người đó lại là một người đàn ông, theo tên ký : N.V.L., chắc là Nguyễn Văn... gì đó, chứ không phải là Nguyễn Thị...
Ít ra, chị em phụ nữ hãy bắt đầu vai trò môi giới, tức là trình bày và cầu bầu trong phạm vi nhỏ hơn, như gia đình, xóm đạo, xứ đạo đi ! Biết bao điều đang cần đến chị em. So sánh vai trò của Đức Mẹ tích cực như vậy, sẽ thấy vai trò của Bà Eva thật là tai hại. Các giáo phụ khi suy ngắm hai vai trò trái nghịch nhau đó, đã thốt lên : “Bởi Eva thì xảy đến sự chết, còn bởi Maria thì có sự sống”. Vì Eva nhẹ dạ, nghe lời con rắn lừa dối, nhìn lên quả cấm, thấy đẹp thì thèm, liền hái ăn. Eva chỉ nghĩ đến mình, đến sung sướng cho mình, đến quyền lợi mình, nên đã xúi giục Ađam ăn trái cấm. Ađam nể tình vợ, là người phụ nữ Chúa đã đặt bên cạnh đời mình để trợ giúp mình, nên đã ăn, trái lệnh Chúa. Bà Eva đã đóng sai vai trò của mình, đưa đến hậu quả là sự chết cho mình và cả nhân loại. Còn Mẹ Maria thì đã cộng tác đưa đến sự sống cho mình và cho cả nhân loại. Vậy, chị em phụ nữ có thể chọn : đóng đúng vai trò như Đức Maria, hoặc đóng sai như Eva.
Lúc nãy, gia đình ta đã dâng lời cảm tạ lên Chúa, bây giờ cũng dâng lên lời cầu xin cho tất cả giới phụ nữ biết đóng đúng vai trò của mình, biết theo đúng ơn kêu gọi của mình. Xin mời tất cả đứng lên, sốt sắng đọc một kinh Kính Mừng xin theo ý ấy.
[đứng lên đọc, xong, xin mời ngồi xuống]
Tích truyện
Đây là câu chuyện biến ngôn, nghe đâu xuất xứ từ Ấn độ :
Thuở xưa, Thượng Đế nắn lên người đàn ông đầu tiên, giữa cảnh địa đàng tươi đẹp : chim hót líu lo trên cành, cá lội tung tăng dưới nước, dã thú không ăn thịt người, luôn quấn quít nô đùa bên chàng. Nhưng chàng vẫn mang một nỗi buồn u ẩn, nếu có lúc vui thì cũng “vui gượng kẻo là”... trước cảnh địa đàng thần tiên. Biết ý, Thượng Đế nắn thành một người phụ nữ, xinh đẹp tuyệt trần : Ngài lấy đôi mắt nai tơ làm mắt nàng, lấy sắc trắng hoa lê làm da nàng, lấy tiếng chim sơn ca thánh thót làm tiếng nàng... Rồi Ngài dẫn đến cho chàng. Vừa thấy, chàng reo mừng và yêu nàng say đắm. Hí hửng, chàng đem nàng đi lập tổ uyên ương. Cách ít lâu sau, chàng dẫn nàng đến gặp Thượng Đế, mặt chàng bí xị :
- Thưa Ngài, con xin trả nàng lại cho Ngài, con hết chịu nổi, vì lúc thì nàng líu lo như sơn ca, rồi bỗng nhiên có lúc lại buồn thỉu buồn thiu, hỏi chẳng nói gọi chẳng rằng... Và trăm chuyện rắc rối, dỗi hờn, khóc lóc, làm con không còn làm ăn gì được cả !
Thượng Đế phán :
- Trả lại cũng được, nhưng đã nghĩ kỹ chưa ? Trả rồi là thôi xin lại đấy !
Chàng cương quyết gật đầu. Thoát nợ, chàng vui tươi hớn hở ra về. Cách ít lâu sau, chàng lại lò mò đến gõ cửa nhà Thượng Đế, lần này thấy chàng thật thảm thương, mặt mày rầu rĩ, tóc rối bù xù, quần áo lôi thôi, rách rưới. Thượng Đế hỏi :
- Sao, đến đây có việc gì ?
- Thưa Ngài, con khổ sở quá, cô đơn quá, chỉ muốn chết, hết ham sống.
- Không được, lần trước, mày đã cương quyết trả nàng lại cơ mà !
Chàng hết lời năn nỉ van lơn :
- Thưa Ngài, thôi lần này nhất định, dù nàng thế nào, con cũng xin cắn răng chịu, vì thà thế còn hơn là thiếu nàng, con sống không nổi.
Thượng Đế trao nàng lại cho chàng và nói :
- Con chưa biết ư ? Hãy đi mà học điều này : Nàng là đóa hoa hồng, và hồng đẹp thì phải có gai.
- Thư Viện: