Bài Lời Chúa 055

Gian dối với Chúa Thánh Thần

Sau khi Chúa về trời, Hội Thánh sơ khai ở Yêrusalem rất yêu thương nhau, họ góp chung của cải lại để các Tông đồ phân phát cho những tín hữu túng thiếu: người cónhà, cóđất thì bán đi, nộp tiền vào quĩ chung hoàn toàn tự động và tự nguyện, chẳng ai bắt buộc. Chỉ nguyên vì Chúa Thánh Thần mở lòng họ ra, biết thương yêu nhau, có thế thôi.

Đang tốt đẹp như thế, mà có một trường hợp gian dối xảy ra như sắp kể. Hèn chi Thánh Phêrô phải can thiệp một cách cứng rắn dễ sợ, để ngăn ngừa gương xấu về sau.

Trích sách Công vụ Tông Đồ, ch.5

Nguyên do là có hai vợ chồng tín hữu kia, tên là A-na-ny-a và Sa-phy-ra bán một thửa đất, song đã khấu trừ giấu đi một phần giá, rồi đem số tiền còn lại góp vào guĩ các Tông đồ, làm như thể đã nộp tất cả giá tiền bán đất. Biết được sự man trá của họ, Phêrô nói:

- Anh A-na-ny-a, làm sao Satan đã xúi anh gian dối với Chúa Thánh Thần, mà giấu đi một phần giá đất như thế ? Đất đai là của anh, sau khi bán đi, anh vẫn hoàn toàn là chủ và cóquyền định đoạt. Hà tất phải bày ra chuyện nói dối này. Không phải anh đã nói dối với người ta đâu, mà là với Thiên Chúa.

Vừa nghe lời ấy, anh ta ngã lăn xuống đất và tắt thở. Mọi người nghe tin đều phát sợ kinh hồn. Vừa chôn cất y xong thì bà vợ đến, không biết gì về chuyện xảy ra. Ông Phêrô lên tiếng hỏi:

- Chị Sa-phy-ra, hãy nói cho ta hay thửa đất anh chị đã bán giá ngằn này phải không ?

Chị ấy đáp:

- Vâng!

Phêrô liền bảo:

- Tại sao anh chị lại thông đồng với nhau mà thử thách Thánh Thần Chúa ? Này, những người chôn chồng chị vừa về đến cửa, họ sẽ đến khiêng cả chị đi nữa!

Lập tức, bà ta ngã nhào xuống chân ông và tắt thở. Và tráng niên đã đem bà đi chôn bên cạnh chồng bà. Toàn thể Hội Thánh cùng mọi người nghe biết các việc ấy đều kinh hoàng.

*   Đó là Lời Chúa! - Tạ ơn Chúa!

Suy niệm Lời Chúa

Cái tội của hai vợ chồng ấy không phải là cho cộng đoàn ít, mà không cho tất cả, song là ở chỗ gian dối. Họ cóquyền cho hay không cho cũng được, Thánh Phêrô đã nói rõ. Song họ đã gian dối, cho một phần mà nói dối là cho tất cả. Mà như thế là nói dối với Thánh Thần, nghe theo ma quỉ xúi giục, nóvốn là Cha của sự láo khoét, điêu ngoa. Giữa một cộng đoàn đang đầy trong sạch, thánh thiện và yêu thương nhau, họ là một vết nhơ đen tối đến làm hư hỏng, đổ vỡ. Ta hãy tưởng tượng một bức tranh quí giá và vô cùng đẹp đẽ, đánh đổ lọ mực lên đó!...

Chắc mọi người đều còn nhớ ở bài kỳ trước, cótích truyện “ngụ ngôn về cái lưỡi”. Nhà ngụ ngôn trứ danh Hi lạp, ông Ê-dốp, sống cách đây 2.500 năm, đã dùng ngụ ngôn cái lưỡi để mô tả sự tốt đẹp, quí báu của miệng lưỡi khi biết nói điều ngay thẳng, tốt đẹp và xây dựng ; và ngược lại, sự xấu xa, phá hoại của miệng lưỡi chỉ biết nói lời lừa đảo, dối gian...

1/ Kinh Thánh cũng nói: “Dã thú, chim muông, rắn rít, cá biển, nói tóm mọi loài, nhân loại đều trị được. Còn cái lưỡi, không ai trong loài người có thể trị nổi, một tai họa vô phương trấn áp, nó đầy những nọc độc giết người... Cũng bởi một miệng lưỡi mà phát ra lời chúc dữ và lời chúc lành. Vậy hỡi anh em! Để xảy ra như thế là không được. Há mạch nước do cùng một lỗ lại phun ra cả nước mặn lẫn nước ngọt sao ?” (Gc 3.7-11).

Đó, Kinh Thánh vừa dạy: hỡi anh chị em, để xảy ra như thế là không được! Hai vợ chồng A-na-ny-a là Kitô hữu, miệng họ ban sáng ban tối dâng lời chúc tụng, ngợi khen Chúa, thế rồi lại đang tâm nói lời gian dối, xúc phạm đến Chúa, lừa đảo cộng đoàn anh chị em mình. Đến lượt chúng ta: để xảy ra như thế cũng không được, tức là chúng ta miệng thì đọc kinh, ca hát, nói yêu Chúa và thương người, thế rồi cùng cái miệng đó, trong cuộc sống giao dịch hàng ngày, lại dối Cha, dối Chúa, lừa đảo đồng loại mình để thủ lợi cho mình.

Quả thực, sống ngay thẳng, thật thà trong lời nói và việc làm là điều vô cùng khókhăn, nhất là khi sự thành thật gây cho ta phiền phức, xấu hổ, thiệt hại hay đau đớn! Tỉ dụ: bạn trẻ đi chơi với bồ về, ba bạn hỏi: “Mày đi đâu về, đi chơi với ai ?” - hoặc cha mẹ tức giận hỏi: “Đứa nào đã lấy cắp tiền của tao ?” - hoặc trong lớp, thày giáo hỏi: “Ai đã cóp bài thi ?” - hoặc ngoài đường đụng xe: “Ai cólỗi?”...

Quả thật, trong những trường hợp như trên và cókhi gay cấn hơn, không phải chuyện dễ khi dám nói thật. Phải là tâm hồn cócan đảm và nhất là đã luyện tập thường xuyên mới dám nói thật với bất cứ giá nào. Người luôn thẳng thắn và thật thà là một người anh hùng trước mặt Chúa cũng như trước mặt người ta. người anh hùng ấy, trước mắt, ta chỉ thấy cóĐức Giêsu: trước những kẻ cầm gươm giáo, gậy gộc đến bắt Ngài đem đi giết, Ngài tự nhận: “Chính là Ta! ” (Ga 18.4-5), đang khi tông đồ cả, Chúa đặt làm đầu Hội Thánh thì chối Thày đến ba lần: “Tôi không hề biết ông Giêsu! ”.

Kinh Thánh nói về Thiên Chúa: “Thiên Chúa đâu phải là người để mà điêu ngoa, gian dối” (Ds 23.19). “Lời của Yavê đều là lời chính trực, và mọi việc Người làm đều là trung tín. Người mến chuộng tín nghĩa, công minh” (Tv 33,4).

Nếu Chúa và Thày của ta như vậy, đương nhiên đồ đệ của Ngài cũng phải mang dấu hiệu đặc thù là sự ngay thẳng, thật thà. Do đó, Chúa Giêsu dạy: “Chúng con phải đơn thật như chim câu” (Mt 10.16) - “Trong lời nói: có thì nói có, không thì nói không, kỳ dư là do ác thần mà ra cả” (Mt 5.37).

Thánh Phaolô nhắn nhủ thêm: “Anh em hãy ăn ở sao xứng với địa vị là con người mới đã được tạo dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa, trong công chính và thánh thiện, bắt nguồn trong sự thật. Bởi thế, anh em hãy đoạn tuyệt hẳn với dối trá, mỗi người hãy nói thật với người đồng loại, vì chúng ta đều là chi thể của nhau”, như tay đâu có làm hại chân, chân đâu có lừa gạt tay ? (Ep 4.24-25).

2/ Để có can đảm sống ngay thật như Lời Chúa dạy, ta hãy cùng nhau học hỏi về sự nói dối trước tiên:

A/ Nói dối là gì ?

Đáp: Là nói điều gì không đúng sự thật. Như thế đủ chưa ? Thưa: chưa! Xin lấy ví dụ: Thày giáo hỏi: chín lần chín là bao nhiêu ? Một học sinh nhanh nhảu đáp: 80! - Không đúng! Đólà câu nói dối ư, vì không đúng sự thật ? Thưa không! Đó

là một câu nói sai lầm, song không phải là nói dối.

Như thế, nói dối phải cóthêm một điều kiện nữa: nói điều sai, dù ta biết là không thật mà cứ nói. Phải cóyếu tố: biết là không thật. Do đó, ta cần bình tĩnh khi nghe ai nói sai, đừng vội dán lên trán họ nhãn hiệu “quân gian dối”. Chúng ta còn nhớ lần trước đã nói: con nít thuật lại nhiều điều sai, mà không phải nói dối, vì trí óc còn non nớt của chúng... Đừng vội trừng phạt chúng.

B/ Vì lý do nào, người ta gian dối ?

a/ Vì sợ...: Sợ đủ loại: sợ bị phạt, bị chế nhạo, sợ mất quyền lợi (ví dụ: không dám xưng mình là công giáo vì sợ mất công ăn việc làm, mất sở...), sợ thiệt hại, hoặc vì muốn tránh né - hay muốn được việc...

b/ Vì muốn giúp kẻ khác: Đây là thứ nói dối mà nhiều người nghĩ lầm không có tội. Ví dụ: anh nói dối để tránh cho em khỏi bị đòn...

c/  Vì muốn đùa chơi: Cũng như trên, nhiều người coi là không có tội. Song coi chừng, vì từ đùa chơi, người ta dễ thành nói dối thật. Chỉ không phải là nói dối khi câu nói đùa chơi quá thô kệch, đến nỗi ai ai cũng nhận thấy là một câu nói đùa.

d/ Vì muốn hại người khác, hoặc bởi ghen tuông, ganh tị, căm thù, hoặc vì thích thú làm khổ người khác. Ví dụ: rỉ tai báo cáo sai lầm, mách nước sai để kẻ khác bị hỏng việc, bị thiệt hại, bị thua lỗ... Kẻ nói dối này, nếu gây thiệt hại quan trọng, thì phạm tội trọng và phải bồi thường.

e/ Vì muốn khoe mình: Nói thêm, nói bớt, phóng đại cho người ta phục... Đây thường là những kẻ muốn làm cho người ta thấy mình tốt đẹp, sang quí, tài giỏi hơn sự thực. Thường những lời nói quá ấy là nói dối, vì cố ý không nói đúng như sự thực mà trong bụng mình nghĩ.

3/ Có người nói: Tôi nói dối đâu cólàm hại ai mà gọi là có tội ?

Nói dối, dù không làm hại ai trực tiếp, sờ sờ, cũng cótội, nếu ta chịu khósuy xét kỹ như sau.

    a/ Thánh Tôma tiến sĩ nói: “Nói dối là thứ bạc giả thiêng liêng mà ai cũng chê ghét”. Nói dối là phản nghịch lại với bản chất của lời nói. Đây, Thánh Tôma tiến sĩ cắt nghĩa: “Tự bản chất, nói dối là một điều xấu, bởi vì lời nói là dấu hiệu chuyển đạt ý tưởng. Khi dùng lời nói chuyển đạt một điều mà lòng ta không nghĩ, thì đólà điều bất chính, là nghịch lẽ tự nhiên”.

    b/ Kinh Thánh đưa lý do sâu xa hơn: Thiên Chúa là Đấng Chân thật, nơi Người không hề cóchút gian dối. Còn ma quỉ thì được gọi là “Cha của sự láo khoét, là đồ điêu ngoa”, “Từ bản chất, nólà kẻ gian dối” (Ga 8.44). Chẳng phải chính nótự ban đầu đã nói dối, phỉnh phờ ông bà nguyên tổ, để cám dỗ họ sa ngã, mất ơn nghĩa với Chúa, chết phần linh hồn ư ? Vậy, chúng ta sẽ là con cái Thiên Chúa, khi đi đúng sự chân thật, hay sẽ là con cái của ma quỉ, khi điêu ngoa, lừa dối, tức là thông chia tính điêu ngoa của nó.

Bởi đó, tất cả mọi hình thức nói dối, ngay cả nói dối chơi, đều bị giáo lý của Hội Thánh công giáo coi là bất chính, là tội cả, nặng nhẹ tùy trường hợp.

    c/  Bây giờ, xét đến hậu quả trong xã hội: Nói dối gây nguy hại rộng lớn: nólà bệnh ung thư phá hủy xã hội loài người. Chẳng phải chính bạn đã cólần bực mình nói: “Từ nay, tao không còn tin ai nữa! ”, vì thấy trong giao dịch xã hội, người ta luôn dối trá, lường gạt bạn ? Lời nói của người ta ngày nay mất giá rồi! Cho nên, muốn người khác tin thì phải thề thốt. Mà cókẻ cũng nuốt lời thề luôn nữa, thế thì còn biết tin ai đây ? Nói dối đã làm đổ vỡ liểng xiểng sự tín nhiệm giữa người với người, ngay cả giữa người công giáo với nhau. Nhiều khi buồn nản quá, ta thốt lên: “Tin đạo chứ không tin người cóđạo! ”, vì vỗ ngực tự xưng là người công giáo mà cũng ăn gian nói dối như kẻ vô đạo. Vậy giữa đại dương đầy xảo trá, ta hãy là ốc đảo của chân thật.

Kết thúc bài này, chúng ta ai ai cũng phải đấm ngực thú nhận: Tôi đã phạm tội nhiều trong điều này, tôi đã không đi trong chân lý, trong sự thật như Chúa là Đấng Chân thật, không hề gặp cógì gian dối, là tối tăm nơi Người. Vậy, ta hãy dâng giờ Đền tạ này để tạ tội với Chúa.

Tích truyện

Thằng Phong mấy hôm nay thấy biếng ăn, lừ đừ, ba má nó nhìn nhau lo lắng. Thế rồi đêm sau nóphát sốt nóng lạnh, cả nhà lo sợ không biết nó đau bệnh gì. Vội đem đi bác sĩ. Đến nơi, thằng Phong thấy bác sĩ bảo nóthè lưỡi ra cho ông coi: Lưỡi nó trắng. Sau đó, bác sĩ cho nóliều thuốc xổ. Khi lành bệnh, Phong nhớ lại, hỏi ba nó:

- Tại sao khám bệnh, các cụ lang đông y thì bảo thò tay ra, rồi các cụ cầm lấy tay bấm mạch, còn bác sĩ tây y lại bảo thè lưỡi ?

Ba nótức cười vì nhận xét ấy, trả lời:

- À, bác sĩ bảo con thè lưỡi là vì hễ nơi bao tử ta có bệnh, thì khiến lưỡi nên trắng. Đời sống ta cũng vậy, con ạ! Hễ lòng ta có gì thì lưỡi ta tỏ ra như thế!

Miệng ứa tràn ra những điều chấp chứa trong lòng. Lòng người ta như bao tử, nếu chứa đầy điêu ngoa, gian trá, chỉ muốn được việc mình, hại việc người, thì miệng lưỡi sẽ phun ra các điều lươn lẹo, dối gian...